spacerkiem po mieście

Zawiązało się w sierpniu 1928 roku, z inicjatywy m.in. Tadeusza Mariana Wicherta. Urodzony 21 marca 1888 roku w Częstochowie uczęszczał do Gimnazjum Filologicznego im. Wojciecha Górskiego w Warszawie. Po jego ukończeniu, w 1909 roku, wstąpił na Wydział Mechaniczny Politechniki Czeskiej w Pradze. Jego absolwentem został pięć lat później uzyskując tytuł inżyniera mechanika. W 1917 Wichert wrócił do Polski. Zamieszkał w Radomiu i przez cztery następne lata pracował w firmie Elibor Ł.J. Borkowskiego. W 1921 rozpoczął pracę w Państwowej Średniej Szkole Technicznej Kolejowej, gdzie bardzo szybko zorganizował warsztaty szkolne i został ich kierownikiem.

W okresie międzywojennym Biblioteka im. Izaaka Grünbauma była największą w Radomiu biblioteką żydowską. Oficjalnie została założona w 1925 roku, choć w spisie z 1930 roku jako data założenia widnieje rok 1918. Może to być związane z faktem, że książnica przejęła księgozbiór zlikwidowanej w 1920 roku Bibliotece Żydowskiego Stowarzyszenia „Kultura” (Żydowskiego Stowarzyszenia Kulturalno-Oświatowego „Tarbut”).

W 1925 r. inżynier Feliks Kaim podpisał z radomskim magistratem umowę na realizację w mieście usług przewozowych. Pierwsza próba uruchomienia w Radomiu miejskiej komunikacji nie powiodła się – Kaim nie otrzymał na czas zamówionych autobusów. Trzy lata później powołana została spółka pod nazwą Miejska Komunikacja Samochodowa.

Prawdopodobnie pierwszą koncesję na uruchomienie komunikacji samochodowej z Radomia – do Warszawy oraz do Ostrowca i Sandomierza – otrzymał w 1905 roku Daniel Stiller. Osiem lat później z naszego miasta można było się wybrać do Warszawy, Zwolenia i Szydłowca. W latach dwudziestych osobowa komunikacja samochodowa łączyła Radom z Lublinem, Ostrowcem Świętokrzyskim, Sandomierzem i Opocznem, a w następnym dziesięcioleciu także z Iłżą i Kozienicami.

Powstało w maju 1945 roku jako oddział Centralnej Spółdzielni Budowlanej w Warszawie. Jego inicjatorem, organizatorem, a potem długoletnim dyrektorem był Józef Grzecznarowski (1884-1976) – dwukrotny prezydent Radomia, działacz socjalistyczny i związkowy, poseł na Sejm II RP, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL, od 2018 roku honorowy obywatel Radomia.

Główny Urząd Statystyczny został powołany do życia, oczywiście w Warszawie, reskryptem Rady Regencyjnej z 13 lipca 1918 roku. Jest najstarszą polską instytucją, która nigdy nie zmieniła nazwy. Inicjatorem założenia placówki, która miała zajmować się zbieraniem i udostępnianiem informacji statystycznych na temat większości dziedzin życia publicznego był Ludwik Krzywicki – jeden z twórców polskiej socjologii, ekonomista, pedagog i działacz społeczny.

W 1937 roku polskie władze zawarły umowę z, będącą pod kontrolą kapitału szwedzkiego, Polską Akcyjną Spółką Elektryczną „Ericsson” w sprawie rozpoczęcia prac na terenie tworzonego właśnie Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Jeden z najstarszych w Radomiu. Już w średniowieczu, po lokacji Nowego Radomia przez króla Kazimierza Wielkiego, tuż za bramą lubelską powstał ważny węzeł drogowy. Zbiegały się tu trzy trakty. Najważniejszy był ten z Rusi przez Chełm i Lublin, ale kupcy przemieszczali się tędy także z Kozienic oraz z Tarczyna i Grójca. Mówiło się o nim plac przedbramny.

Na północ od Strumienia Północnego przy drodze kozienickiej, między Oboziskiem a Gołębiowem jeszcze na początku XX wieku leżała niewielka osada Oświęcim. W granicach Radomia znalazła się 1 listopada 1916 roku. Mieszkało tam wtedy 948 osób.

Zapraszamy na cykl Spacerkiem po mieście. Dziś o Radomskich Zakładach Przemysłu Skórzanego „Radoskór”.

W 1894 roku w czeskim Zlínie rodzeństwo Tomáš, Anna i Antonín Bat’a otworzyli zakład obuwniczy. Byli ósmym pokoleniem parającym się szewstwem i pierwszym, które tradycyjnemu warsztatowi nadało postać przedsiębiorstwa. We trójkę pracowali tylko przez rok. Potem Antonín opuścił firmę, by wstąpić do wojska, a  Anna wyszła za mąż. Zarządzenie zakładem przejął Tomáš Baťa. W 1905 roku produkcja wynosi już 2,2 tys. par butów na dobę. Firma zatrudnia 250 pracowników.

Fabryka Wyrobów Smolarskich i Rymarskich M. Kromołowski i Synowie powstała na początku lat trzydziestych w Katowicach.

Budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego - jednego z największych przedsięwzięć gospodarczych II Rzeczypospolitej - była przedsięwzięciem głównie państwowym. Ale rząd czynił też wysiłki, by do lokowanych w COP-ie przedsiębiorstw przyciągnąć kapitał prywatny. Zdecydowano więc o zwolnieniu inwestorów z podatków: obrotowego i samorządowego na 10 lat.

Firma rozpoczęła działalność w 1923 roku, bardzo skromnie – na zapleczu sklepu mieszczącego się w nieistniejącej już dziś kamienicy przy ul. Szewskiej 7. Tu powstawały wykroje, z których miejscowi kamasznicy i szewcy wykonywali gotowe buty.

Chęć wymiany doświadczeń, możliwość zapoznania się z najnowszymi zdobyczami medycyny czy możliwość poprawy stanu opieki zdrowotnej w Radomiu skłoniły dr. Feliksa Rewolińskiego do założenia, w 1871 roku, Koła Pracy Naukowej Lekarzy. Tradycje koła kontynuowało Radomskie Towarzystwo Lekarskie, zarejestrowane 30 wrześnie 1902 roku. Jego pomysłodawcami było dwóch lekarzy i działaczy społecznych: Wacław Cennere i Henryk Fidler, lekarz Julian Majkowski oraz farmaceuta i społecznik Feliks Łagodziński.