Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
niedziela, 7 grudnia 2025 15:59
Reklama

Spacerkiem po mieście: Polska Spółka Obuwia "Bata" SA, oddział w Radomiu

W 1894 roku w czeskim Zlínie rodzeństwo Tomáš, Anna i Antonín Bat’a otworzyli zakład obuwniczy. Byli ósmym pokoleniem parającym się szewstwem i pierwszym, które tradycyjnemu warsztatowi nadało postać przedsiębiorstwa. We trójkę pracowali tylko przez rok. Potem Antonín opuścił firmę, by wstąpić do wojska, a  Anna wyszła za mąż. Zarządzenie zakładem przejął Tomáš Baťa. W 1905 roku produkcja wynosi już 2,2 tys. par butów na dobę. Firma zatrudnia 250 pracowników.
Spacerkiem po mieście: Polska Spółka Obuwia "Bata" SA, oddział w Radomiu

Źródło: / Fot. Szymon Wykrota / CoZaDzień.pl

Cztery lata później Bat’a otwiera sklepy w Niemczech, na Bałkanach i na Bliskim Wschodzie. Firma jest ceniona za wysoką jakość produktów, a także za niespotykane do tej pory bogactwo wzorów. No i – co najważniejsze – jej wyroby są stosunkowo tanie. Marka staje się więc coraz bardziej popularna. W 1917 roku Bat’a, produkuje już ponad 2 mln par obuwia rocznie i zatrudnia 5 tys. pracowników. Wraz z rozwojem firmy wokół jej zakładów gromadzą się całe społeczności, dla których Bat’a otwiera sklepy, buduje mieszkania, szkoły i szpitale. Kiedy w 1931 zostaje wprowadzony system odpraw celnych, Bat’a decyduje się na budowę fabryk w Szwajcarii, Niemczech, Anglii, Francji, Jugosławii, Holandii, Stanach Zjednoczonych, Indiach i Polsce.

Polska Spółka Obuwia Bata S.A. została powołana do życia w 1929 roku w Krakowie. Jej kapitał akcyjny wynosił 3 mln zł. Trzy lata później powstały zakłady produkcyjne w Chełmku koło Chrzanowa; po wojnie znane jako Południowe Zakłady Obuwia (1947-1959), Południowe Zakłady Przemysłu Skórzanego „Chełmek” (1959-1990), Południowe Zakłady Przemysłu Skórzanego „Chełmek” S.A. (1991-2003), obecnie nie funkcjonują. To właśnie oddziałem Chełmka była fabryka w Radomiu. Uruchomiona została nieomal w przededniu wybuchu II wojny światowej - w maju 1939, produkcję rozpoczęła miesiąc później. Radomską Batę ulokowano na Glinicach – przy ul. Dolnej 10 (obecnie ul. Mazowieckiego), w budynku, gdzie wcześniej mieściła się Fabryka Mebli Giętych „Johann Kohn i S-ka”. Nazwę miała skomplikowaną: Polska Spółka Obuwia „Bata” S.A. w Krakowie, Fabryka w Chełmku, Oddział w Radomiu. Metodą przemysłową produkowała ok. 7 tys. par obuwia tygodniowo i była największym zakładem produkcyjnym w mieście.

We wrześniu 1939 firma zawiesiła produkcję, ale wznowiła ją już w grudniu, oczywiście pod zarządem niemieckim. Bata Schuh- und Leder Werke A. G. in Chelmek O/S Zweigfabrik Radom produkowała głównie na potrzeby niemieckiego wojska. W 1940 roku Niemcy zainstalowali w niej dodatkowe maszyny, które umożliwiły produkcję 210 tys. par obuwia miesięcznie. Pracowało w niej wówczas ok. 2,8 tys. osób.

Po wojnie, już w styczniu 1945, fabryka przeszła pod Tymczasowy Zarząd Państwowy. Produkcję mogła wznowić już w marcu, bo budynków Niemcy właściwie nie zdewastowali, a maszyny, które wywieźli do Chełmka i Crimmitschen w Saksonii zostały wkrótce zrewindykowane. Upaństwowiona 7 lipca 1947 weszła w skład Radomskich Zakładów Obuwia jako Fabryka Obuwia. Zakład nr 1. Później stała się częścią Radomskich Zakładów Przemysłu Skórzanego „Radoskór”.



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

Komentarze

Reklama