Prawnik, polityk i publicysta, adwokat, działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, obrońca w procesach politycznych, jeden z założycieli Komitetu Obrony Robotników. Prezes Rady Ministrów w latach 1991-1992.
Jan Ferdynand Olszewski urodził się 20 sierpnia 1930 w Warszawie. Od 1943 roku był członkiem Szarych Szeregów, najmłodszej grupy Zawisza. Łącznik, na Pradze, w powstaniu warszawskim. Absolwent stołecznego XIII Liceum Ogólnokształcącego (1949). W 1953 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.
Po studiach Jan Olszewski pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości (do 1954), a później w Zakładzie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (do 1956). W latach 1956-1957 był członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika „Po prostu”. W swoich artykułach wskazywał nadużycia w sądownictwie i wymiarze sprawiedliwości, opisywał też symbiozę aparatu partyjnego ze środowiskiem przestępczym na prowincji.
W latach 60. był obrońcą w procesach politycznych, m.in. Melchiora Wańkowicza (1964), Jacka Kuronia i Karola Modzelewskiego (1965), Janusza Szpotańskiego (1968), Adama Michnika i Jana Nepomucena Millera. Ponieważ od 1968 do 1970 bronił studentów aresztowanych w czasie manifestacji marcowych w Warszawie, zawieszono mu prawo wykonywania zawodu. W grudniu 1975 Jan Olszewski był inicjatorem, współautorem (wraz z Jackiem Kuroniem i Jakubem Karpińskim) oraz sygnatariuszem Listu 59, czyli apelu do Sejmu PRL zawierającego protest przeciwko projektowanym zmianom w Konstytucji PRL oraz deklarację celów opozycji. Podpisał również oświadczenie 14 intelektualistów z czerwca 1976, solidaryzujące się z protestami robotniczymi.
W 1976 Olszewski uczestniczył w zakładaniu Komitetu Obrony Robotników. Celowo nie umieszczono go na liście ujawnionych członków KOR, co ułatwiało mu udzielanie pomocy prawnej robotnikom represjonowanym i sądzonym po wydarzeniach czerwcowych.
Z powodu działalności opozycyjnej był od 1963 roku rozpracowywany przez Służbę Bezpieczeństwa w ramach sprawy o kryptonimie „Obrońca”, którą zakończono 30 września 1989.
Uczestnik obrad Okrągłego Stołu (jako ekspert strony solidarnościowej w podzespole ds. reformy prawa i sądów), od 1990 należał do Porozumienia Centrum. W wyborach parlamentarnych w 1991 uzyskał mandat posła na Sejm I kadencji z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum. 6 grudnia sejm powołał go na stanowisko prezesa Rady Ministrów. Stanowisko stracił 5 czerwca 1992.
W 1992 Jan Olszewski wystąpił z Porozumienia Centrum i założył Ruch dla Rzeczypospolitej, którego został przewodniczącym. Potem założył nową partię pod nazwą Ruch Odbudowy Polski, która w 1996 w sondażach uzyskiwała nawet kilkanaście procent poparcia. W wyborach w 1997 ROP uzyskał 5,56 proc. głosów i otrzymał sześć mandatów poselskich. Jeden z nich przypadł Janowi Olszewskiemu.
W wyborach parlamentarnych w 2001 po raz trzeci został posłem z okręgu warszawskiego, tym razem z listy Ligi Polskich Rodzin.
W 2011 roku Jan Olszewski doznał udaru mózgu i od tego czasu zmagał się z ciężką chorobą. W listopadzie 2018 zasłabł i trafił do jednego z warszawskich szpitali, gdzie 7 lutego 2019 zmarł. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Rada Miejska Radomia części trasy N-S nadała imię Jana Olszewskiego 29 sierpnia tego roku.
Napisz komentarz
Komentarze