Rodzina Jacka Malczewskiego od pokoleń związana była z ziemią radomską. Już Jan Długosz w „Liber beneficiorum” wymienia Michała, herbu Tarnawa jako właściciela Malczowa. W 1569 roku Jan Malczewski z Malczowa był równocześnie właścicielem pobliskiego Godowa. Krzysztof i Stanisław Malczewscy podpisali w 1696 roku elekcję Augusta II. Dziadek artysty – Stanisław wspólnie z żoną gospodarował na Prędocinku, pełnił także funkcję kierownika biura w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim Guberni Radomskiej. Ojciec Jacka, podobnie jak dziadek, pracował w Towarzystwie Kredytowym Ziemskim; pełnił w nim funkcję sekretarza.
W Radomiu Jacek Malczewski spędził dzieciństwo - wspólnie ze starszą siostrą Bronisławą (ur. w 1853), młodszym bratem Teodorem (1857- 1865) i młodszą siostrą Heleną (ur. w 1861). Niestety, nie wiadomo, pod jakim adresem upłynęły jego pierwsze lata. Bo kamienica przy ul. Warszawskiej (obecnie ul. Malczewskiego 8), w której rodzice Jacka Malczewskiego wynajmowali mieszkanie, została wybudowana dopiero pod koniec lat 70. XIX wieku, a więc już w czasie, kiedy Jacek Malczewski mieszkał w Krakowie. Oczywiście przyjeżdżał do tego domu na krótsze i dłuższe pobyty, tu powstało wiele jego obrazów.
Znakomitego symbolistę czczono w rodzinnym mieście już za życia. 30 czerwca 1925 roku Rada Miejska Radomia jego imieniem nazwała część ul. Warszawskiej – tę, gdzie stała zamieszkiwana przez Malczewskich kamienica; zdecydowała też o ufundowaniu stypendium naukowego jego imienia.
Jacek Malczewski zmarł w Krakowie 8 października 1929 roku. Już 25 października członkowie Polskiej Macierzy Szkolnej zwołali zebranie, by zastanowić się, jak uczcić „wielkiego Syna Ziemi Radomskiej”. To Stanisława Wroncka, twórczyni i dyrektorka Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego zaproponowała, by w ścianę kamienicy Malczewskiego 8 wmurować tablicę przypominającą, że tu Jacek żył i tworzył. Co też zrobiono. Warto zauważyć, że w Radomiu nie było wtedy kolekcji obrazów artysty. Planowano bowiem skontaktować się z warszawską Zachętą Sztuk Pięknych i prace Malczewskiego wypożyczyć od nich, by móc zorganizować ekspozycję.
19 września 1985 roku Dni Radomia zainaugurowano w szczególny sposób. Na skwerze u zbiegu ul. Malczewskiego i Struga, przed budynkiem Resursy Obywatelskiej, odsłonięty został pomnik Jacka Malczewskiego. Na postumencie z kamienia, na którym widnieje napis: „Jacek Malczewski 1854-1929”, stoi wykonana z brązu postać znakomitego malarza; w ręku trzyma paletę i pędzel. Figura jest dziełem prof. Stanisława Radwańskiego – rzeźbiarza, malarza, pracownika, a w latach 1990-96 rektora Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Gdańsku, współautora Pomnika Obrońców Wybrzeża na Westerplatte.
Napisz komentarz
Komentarze