Jedyny taki kościół

Po raz pierwszy. leżąca przy trakcie królewskim łączącym Grójec z Czerskiem, osada Chynów pojawia się w źródłach pisanych w XIV wieku Parafia, pod wezwaniem Świętej Trójcy, została prawdopodobnie wydzielona z parafii Drwalew w 1434 roku. Na dekrecie erekcyjnym widnieje data 17 lipca 1434. założycielem parafii i fundatorem świątyni był Piotr Pilik (Pilikowicz) herbu Rogala - wojewoda mazowiecki i dziedzic rozległych dóbr, do których należał m.in. Chynów. Pierwszy kościół wybudowano w pewnym oddaleniu od wsi, przy drodze łączącej Grójec z Górą Kalwarią. Kolejny postawiono w tym samym miejscu w 1531 roku. Istniejącą do dzisiaj świątynię wybudowano – z drewna modrzewiowego, w konstrukcji zrębowej - prawdopodobnie w XVII wieku. Ponieważ wykorzystano dobrze zachowane drewno z poprzedniej konstrukcji, chynowski kościół jest najstarszą modrzewiową świątynią na Mazowszu. W 1867 roku wzniesiono - w konstrukcji słupowej, na planie czworoboku - drewnianą dzwonnicę wieńcząc ją gontowym dachem namiotowym.

Obiekt był kilkukrotnie remontowany; przy okazji powojennej renowacji dobudowano kruchtę i wieżyczkę na dachu.

Kościół Świętej Trójcy jest jednonawowy. Prezbiterium jest mniejsze od nawy, zamknięte trójbocznie, z ulokowanymi z boku: zakrystią i skarbczykiem z lożami na piętrze i zewnętrznymi schodami. Fasadę frontową wieńczy trójkątny szczyt. W środkowej części przykrytego gontem dachu znajduje się czworokątna wieżyczka na sygnaturkę. I nawa, i prezbiterium nakryte zostało stropem płaskim. Podparty czterema słupami chór muzyczny ma wysuniętą część centralną. Barokowo-klasycystyczny prospekt organowy powstał ok. 1700 roku, a pięciogłosowy instrument wykonany został w 1893 przez Jana Szymańskiego.

Kościół na szczęście omijały rozmaite dziejowe burze, zachowało się więc bogate, głównie barokowe, wyposażenie. Uwagę zwraca rokokowa nastawa ołtarzowa zwieńczona polichromowanymi figurami św. Józefa i św. Jana Nepomucena, piękny, późnorenesansowy ołtarz boczny z barokowym obrazem Matki Bożej (tzw. Umiłowanie, z jednym okiem zasłoniętym przez główkę Dzieciątka) i pełnymi uroku figurami: św. Zofii z trzema córkami oraz św. Marii Magdaleny. Ciekawie prezentuje się też belka tęczowa, z figurami świętych i krucyfiksem, która nie tak dawno wróciła na swoje pierwotne miejsce. Ponadto zachowała się barokowa ambona z połowy XVIII wieku oraz kamienna chrzcielnica w stylu barokowym z połowy XVII stulecia z herbem Prus.

Jeśli chodzi o zabytki malarskie najbardziej interesujący jest barokowy obraz „Ukrzyżowanie” z wizerunkami fundatorów, prawdopodobnie rodziny Chynowskich, oraz portret trumienny na blasze, przedstawiający nieznaną z imienia i nazwiska kobietę, zmarłą w 1667 roku. Warto zerknąć też na zamek z kutego żelaza w drzwiach do zakrystii, działający nieprzerwanie od XVII wieku.

Natomiast na przykościelnym cmentarzu znajduje się XVI-wieczna płyta nagrobna kanonika warszawskiego, Bartłomieja z Belska Starego (zmarł w 1527) z dwoma herbami i gotyckim napisem, dziś niestety nieczytelnym.

Najwcześniej, bo już w 1970 roku do rejestru zabytków wpisana została właśnie ta nagrobna płyta. Chynowski kościół za zabytek uznany został w 1980, a dzwonnica – przed trzema laty.

W tegorocznej edycji programu „Mazowsze dla zabytków” parafia otrzymała od Samorządu Województwa Mazowieckiego 200 tys. zł na wymianę – z sosnowego na modrzewiowe - odeskowania wszystkich, poza prezbiterium, ścian wewnętrznych kościoła.