Odeszli od nas... (cz.IV)

DANUTA FUNDOWICZ

Znana i ceniona lekarka laryngolog.

Urodziła się 31 października 1944 roku w Radomiu. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kochanowskiego, a potem studia na Akademii Medycznej w Warszawie, które potem uzupełniła, zdając m.in. egzamin specjalizacyjny z laryngologii. W 1971 roku podjęła pracę w szpitalu przy ul. Tochtermana; była tu zatrudniona przez 30 lat. Potem pracowała w Mazowieckim Szpitalu Specjalistycznym.

Poza medycyną jej pasją było malarstwo. Malowała kwiaty, pejzaże, martwą naturę, ikony i portrety. W 2013 roku prace dr Fundowicz można było podziwiać na wystawie w Miejskiej Bibliotece Publicznej.
Dr Danuta Fundowicz zmarła 29 czerwca. Miała 81 lat. Została pochowana na cmentarzu przy ul. Limanowskiego.

ZDZISŁAW PODKOWIŃSKI

Działacz opozycji antykomunistycznej, organizator protestów w PRL-u, legenda radomskiej Solidarności.

Urodził się 14 listopada 1949 roku w Radomiu. Absolwent radomskiego Technikum Mechanicznego. Pracował w Zakładach Przemysłu Tytoniowego w Radomiu, Zakładach Metalowych im. Gen. Waltera i Radomskich Zakładach Przemysłu Skórzanego „Radoskór”.

W marcu 1968  uczestniczył w manifestacji w Radomiu, po której został zatrzymany. Od październiku 1976 współpracownik Komitetu Obrony Robotników; rozpowszechniał ulotki i pismo niezależne „Robotnik”. Od 1977 działał w Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a od września 1980 w Solidarności, współorganizował jej komitet założycielski. Od 1980 roku w Konfederacji Polski Niepodległej; szef okręgu radomskiego i członek Rady Politycznej KPN. Uczestnik strajku w Wyższej Szkole Inżynierskiej w Radomiu w 1981.

13 grudnia 1981 internowany, osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Radomiu, potem w Kielcach-Piaskach i Załężu koło Rzeszowa. Zwolniony 22 września 1982, do grudnia przebywał w szpitalu w Radomiu. W latach 1983-1990 był taksówkarzem. W tym samym czasie pomagał w podziemnym ruchu wydawniczym; kolporter pisma „Wolny Robotnik”, kilkakrotnie zatrzymywany.
Od 1990 zaangażowany w pomoc dla internowanych i represjonowanych w stanie wojennym; w 1996 współzałożyciel – z Andrzejem Sobierajem – Stowarzyszenia Osób Internowanych i Represjonowanych w Stanie Wojennym. W latach 1990-2005 dyrektor Biura Informacji i Propagandy Konfederacji Polski Niepodległej w Radomiu, 1998-2005 – przewodniczący okręgu Radom. Od 2000 był Zdzisław Podkowiński działaczem Wspólnoty Samorządowej Radom.
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) i Krzyżem Semper Fidelis (2006).
Zdzisław Podkowiński zmarł 6 sierpnia. Miał 76 lat. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Limanowskiego.

EWA NOWAK

Bibliotekarka, wieloletnia kierowniczka Filii nr 2 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Radomiu.

Swoją zawodową drogę rozpoczęła w administracji Fabryki Łączników w Radomiu. Po ukończeniu Studium Kulturalno-Oświatowego i Bibliotekarskiego w Ciechanowie rozpoczęła pracę w ówczesnej Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Radomiu. W 1984 roku uczestniczyła w tworzeniu filii zbiorów specjalnych, a wkrótce potem została przeniesiona do Filii nr 2. Od 1986 do 2020 roku pełniła funkcję kierowniczki tej filii, wiążąc z nią całe swoje życie zawodowe. Filia, początkowo w centrum miasta, a od 1992 roku na osiedlu Gołębiów, stała się pod jej kierownictwem prężnym ośrodkiem kulturalnym, organizującym liczne wydarzenia literackie. W 2014 roku otrzymała tytuł Bibliotekarza Roku w uznaniu dla swojej działalności.
Współpracownicy zapamiętali ją jako osobę ciepłą, życzliwą i pełną zapału do pracy.
Ewa Nowak zmarła 11 sierpnia. Miała 65 lat.

WOJCIECH STAN

Historyk sztuki, wybitny artysta fotograf, fotoreporter i dokumentalista.

Urodził się 1 sierpnia 1934 roku w Radomiu. Z wykształcenia był historykiem sztuki. W 1959 ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W latach 1954-1955 studiował również na wydziale operatorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej w Łodzi. Współzałożyciel Radomskiego Towarzystwa Fotograficznego, w którym przez dwie kadencje pełnił funkcję prezesa zarządu, członek Towarzystwa Sztuk Pięknych w Radomiu, gdzie pełnił funkcję prezesa zarządu, inicjator i kurator cyklicznych wystaw Zimowego Salonu Sztuki, członek założyciel Towarzystwa Przyjaciół Rzeźby w Orońsku. Był członkiem rzeczywistym ZPAF.

W latach 1972-1991 pracował w Centralnej Agencji Fotograficznej, dokumentując wiele ważnych wydarzeń w kraju i za granicą.
Miejsce szczególne w twórczości Wojciecha Stana zajmowała fotografia architektury, fotografia dokumentalna, fotoreportaż oraz fotografia przyrodnicza. Jego dorobek obejmuje ponad 30 wystaw indywidualnych, brał też udział w ponad 50 ekspozycjach zbiorowych. Prace Wojciecha Stana, często o charakterze reporterskim, publikowane były w ponad 60 wydawnictwach, w tym prestiżowych albumach fotograficznych.

Za wieloletnią działalność na rzecz Państwowego Muzeum na Majdanku w 1980 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 otrzymał Medal Okręgu Świętokrzyskiego Związku Polskich Artystów Fotografików, a w 2023 - Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Wojciech Stan zmarł 11 sierpnia. Miał 91 lat.

Mjr pil. MACIEJ „SLAB” KRAKOWIAN

Pilot pokazowy i lider F-16 Tiger Demo Team, instruktor-pilot 31 Bazy Lotnictwa Taktycznego w Poznaniu-Krzesinach.

Jeden z najbardziej doświadczonych i utytułowanych pilotów Sił Powietrznych RP. Miał na swoim koncie ponad 1400 godzin nalotu, w tym ok. 1200 na F-16. W lipcu tego roku otrzymał nagrodę As the Crow Flies Trophy podczas międzynarodowych pokazów lotniczych Royal International Air Tattoo 2025 w Wielkiej Brytanii. RIAT to coroczny, najbardziej prestiżowy pokaz lotnictwa wojskowego, odbywający się na terenie bazy RAF Fairford w Gloucestershire. Zwycięzcę nagrody wybierają widzowie, głosując na ich zdaniem najbardziej widowiskowy występ.

Był absolwentem Ogólnokształcącego Liceum Lotniczego w Dęblinie, matura 2028. Potem trafił do Akademii Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych w Colorado Springs (United States Air Force Academy). Ukończył liczne kursy i specjalistyczne szkolenia, brał udział w wielu ćwiczeniach i misjach międzynarodowych.

Zginął 28 sierpnia wieczorem podczas treningu przed Air Show Radom 2025, kiedy jego F-16 uderzył o płytę lotniska. Miał 36 lat.

CZESŁAW TADEUSZ ZWOLSKI

Pedagog, regionalista, były dyrektor Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Radomiu.

Urodził się 16 września 1931 roku w Busku-Zdroju w rodzinie Antoniego i Stanisławy z Sarneckich. Po II wojnie światowej osiadł w Radomiu. Ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi oraz Akademii Nauk Społecznych w Warszawie. Był dyrektorem III Liceum Ogólnokształcącego im. Dionizego Czachowskiego w Radomiu oraz Zaocznego Liceum Ogólnokształcącego, a w latach 70. wiceprezydentem Radomia.

W roku 1976 mianowany dyrektorem Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej. Przez 14 lat jego kadencji powstały cztery nowe filie, w tym zbiorów specjalnych, a trzy następne przejęte zostały po rozszerzeniu granic administracyjnych miasta w 1985 roku. Mimo trudności związanych z kryzysem lat 70. i 80. krzepła Radomska Wiosna Literacka, rozwijała się działalność wydawnicza – dyrektor Zwolski był redaktorem i współautorem trzech tomów cenionej publikacji „Znani i nieznani Ziemi Radomskiej”. Członek założyciel Radomskiego Towarzystwa Naukowego, członek jego zarządu, autor kilkuset artykułów dotyczących regionu radomskiego i kieleckiego, monografii „Radom: dzieje miasta w XIX i XX w.” i przewodników turystycznych.
Po przejściu na emeryturę wykładał w Wyższej Szkole Dziennikarskiej im. Melchiora Wańkowicza w Radomiu i prowadził Wydawnictwo Regionalne „Radomka”, w którym opublikował m.in. vademecum „Radom i region radomski” (2003) oraz monografię „Historia miasta Radomia. Kronika” (2005).

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu „Polonia Restituta”, Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.
Czesław Tadeusz Zwolski zmarł 13 września. Miał 94 lata. Został pochowany na cmentarzu na Firleju.

MIROSŁAW CHOJECKI

Działacz opozycji antykomunistycznej w PRL, twórca Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWa, współorganizator Komitetu Obrony Robotników.

Urodził się 1 września 1949 w Warszawie. W latach 1967-1968 student Politechniki Warszawskiej, absolwent Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego (1974). W marcu 1968 roku uczestnik wydarzeń na PW, relegowany z uczelni. W latach 1974-1976 pracownik Instytutu Badań Jądrowych (laureat nagrody im. Marii Skłodowskiej-Curie). Od 1976 roku członek KOR, następnie KSS KOR, organizator ekipy obserwatorów procesów radomskich, współprowadzący (z Anką Kowalską) spis represjonowanych, szef tzw. ekipy radomskiej organizującej pomoc dla represjonowanych, zwolniony z pracy. W maju 1977 współorganizator czarnego marszu w Krakowie po zabójstwie Stanisława Pyjasa; współzałożyciel niezależnego wydawnictwa NOWa, redaktor, drukarz i organizator produkcji (do 1981).

W latach 1976-1980 wielokrotnie zatrzymywany na 48 godzin, bity. Po 13 grudnia 1981 roku pozostał w Paryżu (wyjechał w październiku 1981); w latach 1982-1989 współpracownik Biura Koordynacyjnego „S” za Granicą w Brukseli, odpowiedzialny za wysyłkę do kraju sprzętu poligraficznego. W latach 1982-1990 założyciel i wydawca miesięcznika „Kontakt” w Paryżu.
Od 1990 roku w Polsce; regularnie przyjeżdżał do Radomia na obchody kolejnych czerwcowych rocznic. W 1992 roku współzałożyciel Nowej Telewizji Warszawa. W latach 1999-2000 doradca ministra kultury i dziedzictwa narodowego.
Kawaler Orderu Orła Białego, odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Mirosław Chojecki zmarł 10 października. Miał 76 lat. Został pochowany na warszawskich Powązkach.

ELŻBIETA PENDERECKA

Polska działaczka kulturalna, promotorka muzyki klasycznej i inicjatorka wielu znaczących festiwali muzycznych w kraju i za granicą.  

Urodziła się 19 listopada 1947 roku w Krakowie, w rodzinie Leona Soleckiego, koncertmistrza Filharmonii Krakowskiej. Ukończyła X Liceum Ogólnokształcące w Krakowie, a następnie studiowała fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Już w młodości związała swoje życie z muzyką – zarówno prywatnie, jak i zawodowo. 19 grudnia 1965 roku wyszła za mąż za Krzysztofa Pendereckiego, jednego z najwybitniejszych kompozytorów XX wieku. Mieli dwoje dzieci – Łukasza i Dominikę. 

Od połowy lat 60. Elżbieta Penderecka współpracowała z mężem, prowadząc jego sekretariat i wspierając go w licznych przedsięwzięciach artystycznych. W 1990 roku założyła pierwszą w Polsce prywatną agencję kulturalną – Heritage Promotion of Music and Art, którą kierowała przez pięć lat. Dzięki jej zaangażowaniu powstały liczne inicjatywy promujące muzykę klasyczną i młodych artystów.  

W 1997 roku zorganizowała pierwszy Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena, który początkowo odbywał się w Krakowie, a od 2004 roku – w Warszawie. Festiwal szybko zyskał rangę jednego z najważniejszych wydarzeń muzycznych w Europie, goszcząc najwybitniejszych solistów i zespoły z całego świata. Elżbieta Penderecka pełniła funkcję prezesa Stowarzyszenia im. Ludwiga van Beethovena oraz dyrektora generalnego kilku festiwali pianistycznych, konsekwentnie promując muzykę klasyczną i młodych wykonawców. 

Była także zaangażowana społecznie i obywatelsko – wspierała różne inicjatywy publiczne i kulturalne, zasiadała w radach programowych, działała w fundacjach muzycznych. W 2005 roku powołała do życia Orkiestrę Akademii Beethovenowskiej, złożoną z najzdolniejszych studentów i absolwentów Akademii Muzycznej w Krakowie. 

W Radomiu od lat odbywa się Arboretum im. Krzysztofa Pendereckiego, a po jego śmierci to właśnie Elżbieta Penderecka podjęła decyzję o kontynuowaniu tego wydarzenia, by pielęgnować pamięć o mężu i jego artystycznym dziedzictwie.

Zmarła 31 października 2025 roku w wieku 77 lat.