Dla zwiedzających przygotowano cztery wystawy stałe. „Samochody XX wieku” to ekspozycja prezentująca ponad 50 zabytkowych aut: syrenek, warszaw, polskich fiatów 1500, w tym ostatni model sedan i kombi. Znajdują się tam również liczne auta prototypowe, takie jak wars, syrena 110, warszawa 210, a nawet stratopolonez, czyli polonez z silnikiem ferrari. „Motocykle XX wieku” z kolei to wystawa przedstawiająca ponad 40 motocykli i motorowerów produkcji polskiej i zagranicznej, m.in. żuka, komara, osę, WFM, SHL, junaka, NSU, wespę, DKW. Osobno zgromadzono maszyny do obróbki skrawaniem metalu i drewna, m.in. tokarki, strugarki, wiertarki i inne. Ciekawostką są maszyny do produkcji zbrojeniowej, np. przyrząd do prostowania luf karabinowych. Jest też kolekcja maszyn do szycia, gdzie można oglądać singery, pfaffy, radomskie łuczniki i wifamy. Zwiedzimy też dawny warsztat szewski. Na zewnątrz natomiast udostępniono silniki stacjonarne pozyskane od Polskiego Holdingu Obronnego, wchodzące w skład tzw. Kolekcji Ursusa. Oddział Narodowego Muzeum Techniki można zwiedzać od wtorku do niedzieli w godz. 10-16.
Budowę huty żelaza w Chlewiskach rozpoczęło wiosną 1894 roku Francuskie Towarzystwo Metalurgiczne. Inwestycja zakończyła się już po roku. W latach 1895-1912 zespół należał do rodziny Platerów, a potem do Spółki Akcyjnej Handlowo-Przemysłowej „Elibor”. Po zakończeniu I wojny światowej zakład był jednym z pierwszych produkujących stal na potrzeby odrodzonego państwa polskiego i jedynym działającym w okresie wojny polsko-bolszewickiej. W 1939 roku został oddany w dzierżawę Hucie Pokój z Rudy Śląskiej, która prowadziła tam produkcję tylko do 1940. Po II wojnie światowej produkcję w Chlewiskach częściowo wznowiono, ale już w 1960 roku zakład został przekazany Muzeum Techniki w Warszawie.
„Zachowany zakład hutniczy jest jedynym kompleksem wielkopiecowym tego typu na skalę krajową, a rozpatrując obiekt w kontekście stanu zachowania również europejską. Obiekt z uwagi na dużą integralność zachował pełną czytelność ciągu technologicznego produkcji żelaza. Najważniejszym elementem kompleksu jest budynek wielkiego pieca z zachowanym piecem hutniczym oraz zespołem dmuchaw, nagrzewnic i windą wodną, które pozostają w swoich pierwotnych lokalizacjach wraz z infrastrukturą pomocniczą. Od momentu powstania, mimo upływu czasu najważniejsze budynki kompleksu nie zostały przebudowane, co w znaczący sposób wpływa na ich ogromną wartość i unikatowość” - czytamy na stronie Narodowego Muzeum Techniki w Warszawie. - „Zabytkowa Huta Żelaza w Chlewiskach ma również ogromną wartość historyczną. Wpisuje się w historię hutnictwa Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego. Ma też związek z ważnymi dla historii regionu, a czasem kraju, osobami i przedsiębiorstwami. Wymienić tu należy Ludwika hrabiego Broel-Platera, Spółkę Akcyjną Ł. J. Borkowski „Elibor”, czy Hutę Pokój”.
Wszystko to wpływa na dużą atrakcyjność turystyczną miejsca. Powstały u schyłku epoki hutnictwa opartego na węglu drzewnym obiekt stanowi jedyne świadectwo tej technologii w Europie.
Zabytkowa Huta Żelaza w Chlewiskach to nie tylko wystawy stałe. Organizowane są tu różnego rodzaju wydarzenia, np. zloty zabytkowych pojazdów, pikniki rodzinne, wycieczki i warsztaty szkolne, plenery malarskie i rekonstrukcje historyczne. Bardzo popularnym wydarzeniem jest Święto Żelaza i Stali, które co roku w sierpniu gromadzi rzesze gości.
Napisz komentarz
Komentarze