Jan Zumbach urodził się 14 kwietnia 1915 roku w Warszawie. Syn Jana Eugeniusza Ludwika Zumbacha i Aliny z Gorzechowskich. W latach 1922-1935 mieszkał w Bobrowie koło Brodnicy, gdzie jego ojciec otrzymał pohakatowski majątek ziemski. W 1935 roku ukończył Gimnazjum Polskie im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku. Po maturze służył w 27 Pułku Piechoty w Częstochowie. 2 stycznia 1936 został przyjęty do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, słynnej Szkoły Orląt. Wiosną 1938 ukończył kurs pilotów myśliwskich w Grudziądzu. W sierpniu odbył staż w 111 eskadrze myśliwskiej 1 Pułku Lotniczego w Warszawie. Po promocji oficerskiej w Dęblinie (52 lokata) i uzyskaniu stopnia podporucznika 2 października 1938 otrzymał przydział do tej samej eskadry. Uczestniczył w wojnie obronnej 1939 jako pilot łącznikowy w brygadzie Pościgowej. 11 września na rozkaz opuścił Polskę i odleciał do Rumunii. Stąd przez Bejrut w Libanie skierował się do Francji - do Marsylii. Służył w eskadrze francuskiej obrony powietrznej w Etampes, a od 8 czerwca - w patrolu polskim w Villacoublay. Po kapitulacji Francji z portu La Rochelle drogą morską udał się do Wielkiej Brytanii. Tu przez trzy tygodnie przebywał w ośrodku wyszkolenia lotniczego w Blackpool.
2 sierpnia 1940 skierowano go do powstającego w Northolt koło Londynu, polskiego Dywizjonu 303 im. Tadeusza Kościuszki. Brał udział w bitwie o Wielką Brytanię. 15 grudnia 1940 odznaczony został brytyjskim Distinguished Flying Cross (Zaszczytnym Krzyżem Lotniczym). Od 5 października 1943 do 14 czerwca 1944 dowodził 3 Polskim Skrzydłem Myśliwskim. Natomiast od 5 sierpnia 1944 do 31 stycznia 1945 był dowódcą 133 Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, w skład którego wchodziły dwa polskie Dywizjony 306 i 315 oraz brytyjski 129. Skrzydło to osłaniało alianckie wojska powietrzno-desantowe udające się w 3 rejon Arnhem w Holandii (18-26 września 1944).
Służbę Jan Zumbach zakończył w stopniu polskiego kapitana pilota i angielskiego podpułkownika pilota. W czasie działań wojennych zestrzelił na pewno 13 samolotów, pięć prawdopodobnie, a trzy uszkodził. Wykonał 381 lotów bojowych, w tym 274 nad Wielką Brytanią.
Po II wojnie światowej Zumbach zajmował się przemytem, był współwłaścicielem firmy lotniczo-taksówkarskiej, która prowadziła działalność przemytniczą, a potem – pod pseudonimem Johnny „Kamikaze” Brown – walczył jako najemnik w Afryce.
Po odwilży październikowej 1956 roku przyjeżdżał do Polski, bywał w Brodnicy i Bobrowie. Zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach 3 stycznia 1986 we Francji. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.
Z inicjatywą nadania wewnętrznej drodze dojazdowej, odchodzącej od ul. Podleśnej imienia Jana Zumbacha wystąpili wszyscy współwłaściciele nieruchomości, które stanowią tę drogę, co jest zgodne z zapisami uchwały Rady Miejskiej w Radomiu w sprawie „zasad stosowanych przy nadawaniu nazw ulicom, placom i innym terenowym obiektom publicznym oraz drogom wewnętrznym położonym na terenie miasta Radomia”. W uzasadnieniu wnioskodawcy wskazali, że Jan Zumbach to as polskiego lotnictwa, pilot słynnego dywizjonu 303.
26 sierpnia 2024 roku Rada Miejska w Radomiu przyjęła uchwałę o nadaniu ulicy w Rajcu Poduchownym imienia Jana Zumbacha.
Napisz komentarz
Komentarze