Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
niedziela, 7 grudnia 2025 12:42
Reklama

Spacerkiem po mieście: Kamienica Żeromskiego 5

Dwukondygnacyjna, siedmioosiowa kamienica z ryzalitami w porządku jońskim została na parceli przy ul. Lubelskiej 5 (obecnie ul. Żeromskiego 5) wybudowana ok. 1835 dla Stanisława Kwiatkowskiego (według innych źródeł - Kwaśniewskiego).
Spacerkiem po mieście: Kamienica Żeromskiego 5

Źródło: fot. Szymon Wykrota

). Autorem projektu klasycystycznego budynku był Stefan Baliński (1794-1872) - polski architekt i malarz, wolnomularz. Po ukończeniu budownictwa na Królewskim Uniwersytecie Warszawskim objął posadę asesora budowlanego sandomierskiego w Radomiu. W 1840 roku Baliński został budowniczym gubernialnym w Warszawie, a w latach 1845-1850 był wykładowcą architektury i perspektywy w Szkole Sztuk Pięknych. Autor wielu budów i przebudów w Radomiu oraz Warszawie i ówczesnej guberni. To według jego projektu powstał w Radomiu pałac Kierzkowskich (ul. Żeromskiego 36), pałacyk Balińskich i Hemplów (ul. Żeromskiego 46) i rogatka warszawska.

Dom wpisany został do rejestru zabytków w czerwcu 1984 roku, znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Najbardziej znanym „lokatorem” kamienicy pod piątką była apteka Pod Białym Orłem. Założył ją – jeszcze w drewnianym, parterowym budynku - na przełomie XVIII i XIX wieku Jan Karol (ew. Konrad) Burchard (albo Burhardt), aptekarz i obywatel miasta Warszawy, który od 1795 roku mieszkał w Radomiu. W 1824 roku wydzierżawił aptekę, a potem wykupił Stanisław Kwiatkowski (Kwaśniewski) radomski kupiec i przedsiębiorca budowlany. Dziewięć lat później przeniósł ją do wybudowanej na sąsiedniej parceli murowanej piętrowej kamienicy. Apteka zajmowała cztery pokoje, strych i trzy piwnice.

Możliwe, że to właśnie wtedy izba dyspensacyjna zyskała piękną polichromię o charakterze romantyczno-klasycystycznym z plafonem przedstawiającym orła białego. To od niego wzięła nazwę apteka; z czasem orła przyjęli właściciele jako swoje logo i umieszczali go na naczyniach, sygnaturach i etykietach. Prawdopodobnie autorem plafonu był Karol Franciszek Hoppen.

Dzierżący berło orzeł był dla właścicieli apteki źródłem szykan ze strony carskiego zaborcy. Po upadku powstania styczniowego właścicielowi nakazano usunięcie plafonu, ale nakaz ominięto pokrywając go tynkiem. Odsłonięty został w 1918 roku.

Apteka przez lata zmieniała właścicieli. W 1953 roku od Stanisława Kwiatkowskiego (Kwaśniewskiego) kupił ją magister farmacji Andrzej Podworski i prowadził do 1865. Sprzedał ją Antoniemu Przybyłko, a ten Antoniemu Chrzystowskiemu. Potem aptekę Pod Białym Orłem prowadził Aleksander Ryl, a po nimKorneliusz Unger. Ostatnimi właścicielami była rodzina Bruśnickich.

W 1950 roku apteka została upaństwowiona; organem zarządzającym był kielecki Cefarm. Sprywatyzowana na początku lat 90. działała do roku 2013, kiedy to została zlikwidowana. Jej lokal zajęła na kilka lat placówka finansowa. Dzisiaj pomieszczenia są zamknięte. Meble z apteki Pod Białym Orłem można dziś oglądać w Muzeum Historii Radomia.



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

Komentarze

Reklama
ReklamaElmas wędliny
Reklama
ReklamaSalon Oświetleniowy Mirat
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama