W czasie budowy nowoczesnego, energooszczędnego, a przy tym bardzo szczelnego domu, szybko okazuje się, że tradycyjna wentylacja grawitacyjna jest nieskuteczna. Współczesne budownictwo nie sprzyja działaniu przestarzałej wentylacji, dlatego inwestorzy coraz częściej decydują się na rekuperację – wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, która nie tylko zagwarantuje stałą wymianę powietrza w budynku, ale także wygeneruje oszczędności, dzięki odzyskowi energii z zużytego powietrza.
Jednak czy wentylacja mechaniczna jest naprawdę dobra, czy to tylko kolejny zabieg marketingowy? Aby raz na zawsze rozwiać wątpliwości inwestorów zebraliśmy wszystkie fakty i mity o rekuperacji w jednym miejscu, by każdy sam mógł ocenić, czy wentylacja mechaniczna jest rozwiązaniem dla niego.
Szczegółowe informacje na temat rekuperacji znajdziesz również tutaj.
Fakt 1: Rekuperację można zamontować w każdym budynku
Rekuperacja jest szczególnie polecana w nowoczesnym budownictwie ze względu na szczelność budynków, ponieważ tradycyjna wentylacja grawitacyjna w takich warunkach zwyczajnie nie działa. Współczesne domy przypominają termosy – gruba warstwa ocieplenia, trzyszybowe okna, wszystko to nie sprzyja wentylacji grawitacyjnej. Warto też zaznaczyć, że najlepiej działa ona zimą, generując przy tym straty ciepła.
Rekuperację można zamontować również w starszych budynkach, jednak wiąże się to z większym nakładem pracy. Przede wszystkim trzeba zadbać o jego szczelność – wymienić okna, ocieplić dom oraz poddasze, ponieważ w przeciwnym razie nawet po zamontowaniu wentylacji mechanicznej będą występować straty ciepła.
Po zamontowaniu rekuperacji w domu, w którym do tej pory funkcjonowała wentylacja grawitacyjna trzeba pamiętać o zatkaniu kratek wentylacji grawitacyjnej. W budynku nie mogą pracować dwie wentylacje jednocześnie, ponieważ żadna z nich nie będzie wówczas skuteczna.
Najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest podjęcie decyzji o montażu rekuperacji już na etapie projektowania domu. Wówczas w projekcie nie zostaną uwzględnione kanały wentylacji grawitacyjnej ani kominy, co w czasie budowy domu wygeneruje oszczędności, dzięki czemu wentylacja mechaniczna okaże się jeszcze tańsza. Jest to również doskonały sposób na uniknięcie kolizji z innymi instalacjami oraz zapobiegnięcie podwójnym wydatkom związanym z montażem dwóch rodzajów wentylacji.
Fakt 2: Rekuperacja generuje oszczędności
Oszczędności, jakie generuje rekuperacja bardzo często są podważane. Głównie dlatego, że zasilana jest energią elektryczną, przez co wielu inwestorów uważa ją za drogą w eksploatacji.
Tak naprawdę rekuperacja pomimo tego, że działa nieprzerwanie, pobiera nieznaczną ilość prądu, która w porównaniu do oszczędności na ogrzewaniu, jakie generuje w sezonie grzewczym, staje się praktycznie bez znaczenia.
W rekuperatorze, czyli centrali wentylacyjnej dochodzi do odzysku ciepła z zużytego, wywiewanego powietrza. W wymienniku ciepła strumień powietrza wywiewanego mija się ze strumieniem powietrza nawiewanego. Przepływają one koło siebie, nie mieszając ze sobą. W ten sposób ogrzane powietrze, które jest usuwane na zewnątrz budynku, oddaje swoją energię chłodnemu, świeżemu strumieniowi, który trafia do wnętrza domu. W ten sposób do pomieszczeń nawiewane jest wstępnie ogrzane powietrze, dzięki czemu nie dochodzi do strat ciepła, a piec zużyje mniej paliwa do podniesienia temperatury do pożądanej.
Takie rozwiązanie umożliwia wygenerowanie oszczędności na rachunkach za ogrzewanie na poziomie nawet 40%!
Warto jednak zaznaczyć, że wentylacja mechaniczna nie jest w stanie zastąpić ogrzewania. Jedynie wspomaga jego pracę i wpływa na zmniejszenie rachunków związanych z jego eksploatacją. W naszych warunkach klimatycznych żaden budynek, nawet najlepiej zaizolowany, nie może być „ogrzewany” za pomocą rekuperacji.
Fakt 3: Rekuperacja dostarcza świeże powietrze bez konieczności otwierania okien
Świeże powietrze dostarczane do wnętrza domu zostaje przefiltrowane w rekuperatorze, dzięki temu do pomieszczeń nie dostają się owady, kurz ani inne zanieczyszczenia.
Poziom filtracji inwestor może dopasować do potrzeb mieszkańców, wybierając odpowiedni rodzaj filtra. Standardowo w wyposażeniu rekuperatora znajduje się zazwyczaj filtr o klasie G4.
Skorzystanie z filtra o klasie filtracji F7, który można założyć tylko na nawiewie, umożliwia przefiltrowanie nawet 90% pyłu zawieszonego o wielkości 1-10µm. Według założeń producentów, filtry te są w stanie wyłapać najczęściej występujące pyły smogowe, czyli PM10 i PM2,5. Po zamontowaniu wentylacji mechanicznej inwestor nie musi dodatkowo kupować oczyszczaczy powietrza – odpowiednio dobrane filtry uchronią jego rodzinę przed szkodliwym działaniem zanieczyszczeń powietrza.
Zastosowanie wentylacji mechanicznej w domu pozwala na całkowite wyeliminowanie problemu przeciągów, ponieważ nie ma już konieczności otwierania okien, by wpuścić do domu świeże powietrze. Wiąże się to również ze spokojem mieszkańców – raz na zawsze znikają nieprzespane noce, kiedy nie mogliśmy zasnąć przez komary.
Na rynku dostępne są różne rodzaje filtrów do rekuperatorów, dlatego inwestor może kontrolować stopień filtracji według własnych potrzeb, poprzez wybranie odpowiedniego filtra.
Warto zaznaczyć, że wysoki komfort wentylacyjny gwarantuje stała wymiana powietrza w budynku, która następuje w tych samych proporcjach.
Rekuperacja, w odróżnieniu od wentylacji grawitacyjnej, działa przez cały rok, bez względu na zmieniające się warunki atmosferyczne. Strumień powietrza przed dostaniem się do budynku przepływa przez wymiennik ciepła, gdzie przejmuje energię od strumienia powietrza wywiewanego – zimą zostaje ono ogrzane, a latem schłodzone.
W domu, w którym zamontowana została rekuperacja, jakość powietrza jest bardzo wysoka, a zawartość dwutlenku węgla niska. Powietrze, które jest nawiewane do budynku zostało pozbawione nadmiernej wilgotności, alergenów, zanieczyszczeń, związków chemicznych oraz kurzu.
Mit 1: Rekuperacja nie działa w całym budynku
Przed zakupem rekuperatora należy zlecić profesjonalnej firmie wykonanie projektu instalacji. Już na tym etapie widać, że w niektórych pomieszczeniach nie ma ani punktów nawiewnych ani wywiewnych, przez co wiele osób błędnie wnioskuje, iż są to miejsca, w których powietrze nie będzie wymieniane.
Pomieszczenia transferowe, bo tak są określane, pomimo braku anemostatów są wentylowane równie skutecznie, jak miejsca, w których zostały umieszczone.
Punkty wywiewne są umieszczane w kuchni, łazienkach, korytarzach oraz w garderobach. Nawiewne natomiast w salonie i sypialni. W niektórych pomieszczeniach mogą zostać zamontowane zarówno punkty nawiewne jak i wywiewne, są to najczęściej: kuchnia połączona z jadalnią czy suszarnia z pralnią. W kotłowni i w garażu nie ma zwyczaju montowania wentylacji mechanicznej.
Trzeba jednak pamiętać, że prawidłowa praca rekuperacji jest zależna od profesjonalnego wykonania projektu i zgodnego z nim montażu. Nawet najlepszy i najdroższy rekuperator nie będzie pracował poprawnie, jeśli instalacja została przeprowadzona nieprawidłowo.
Mit 2: Do rekuperacji nie jest potrzebny projekt
Wentylacja mechaniczna nie może zostać prawidłowo zamontowana bez wcześniejszego wykonania projektu. Każdy budynek jest inny – ma inny rozkład pomieszczeń, wielkość, a także zróżnicowaną liczbę mieszkańców. Aby rekuperacja działała prawidłowo, musi zostać dostosowana do konkretnego domu i potrzeb wentylacyjnych mieszkańców. Dopiero na tej podstawie można określić najbardziej optymalną moc rekuperatora. Dlatego też montażu wentylacji mechanicznej nie należy zaczynać od zakupu centrali, a wykonania projektu.
Jeżeli rekuperacja zostanie wykonana bez projektu, najprawdopodobniej nie będzie działała prawidłowo, co wiąże się ze zmarnowanymi pieniędzmi i brakiem wystarczającej wentylacji w budynku.
Bardzo ważny jest również profesjonalny montaż wentylacji mechanicznej. Nawet jeżeli projekt zostanie wykonany prawidłowo, ale instalatorzy nie będą go przestrzegać, wówczas rekuperacja najprawdopodobniej będzie działała nieprawidłowo.
W przypadku wentylacji mechanicznej bardzo ważne jest skorzystanie z usług profesjonalnej firmy, ponieważ tylko wtedy inwestor ma pewność, że rekuperacja będzie działała bez zarzutu.
Mit 3: W budynku może działać jednocześnie rekuperacja i wentylacja grawitacyjna
Rekuperacja działa dobrze tylko w szczelnym budownictwie, dlatego też przed jej montażem w budynku kilkuletnim konieczna jest wymiana okien, jeżeli jeszcze nie zostało to zrobione, ocieplenie poddasza i całego budynku, a także zaślepienie kanałów wentylacji grawitacyjnej. Przed montażem rekuperacji musi być on możliwie jak najbardziej szczelny – tylko wtedy wentylacja mechaniczna będzie działała prawidłowo i pomoże zaoszczędzić na kosztach ogrzewania, a także zapewni wysoki komfort wentylacyjny mieszkańcom.
W żadnym domu nie mogą funkcjonować jednocześnie dwie wentylacje, ponieważ wzajemnie będą zakłócały swoją pracę. Wentylacja grawitacyjna działa jedynie zimą, ale podczas swojej pracy generuje ogromne straty ciepła. Natomiast wiosną i latem nie pracuje w ogóle, dlatego konieczne jest wietrzenie budynku, by podnieść jakość mikroklimatu, który w nim panuje.
Czy rekuperacja jest korzystną instalacją?
Rekuperacja jest wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła. Rekuperator jest zasilany za pomocą energii elektrycznej, ponieważ jest to wentylacja wymuszona, która działa bez względu na warunki atmosferyczne. Powietrze z zewnątrz przepływa przez wymiennik ciepła, gdzie mija się z powietrzem wywiewanym i czerpie od niego energię. Takie rozwiązanie gwarantuje zmniejszenie rachunków za ogrzewanie oraz stały dostęp do świeżego, przefiltrowanego powietrza.
Stosunek powietrza wywiewanego do nawiewanego zawsze jest taki sam, by nie wywoływać w mieszkańcach dyskomfortu wentylacyjnego.
Intensywność wentylacji można dostosowywać do pory dnia oraz ilości osób przebywających w domu. Za pomocą sterownika inwestor może zaprogramować pracę rekuperatora, robi się to zazwyczaj w trybie tygodniowym z uwzględnieniem potrzeb domowników. W razie większego zapotrzebowania wentylacyjnego inwestor w każdej chwili może zwiększyć intensywność jego pracy lub ją zmniejszyć.
Jeżeli decyzja o montażu wentylacji grawitacyjnej została podjęta odpowiednio wcześnie, jej końcowe koszty będą niższe, ponieważ inwestor zaoszczędzi na budowie kanałów wentylacji grawitacyjnej i kominów.
Czy zatem rekuperacja jest korzystnym rozwiązaniem? Zdecydowanie tak! Szczególnie, jeśli chodzi o zdrowie mieszkańców i komfort wentylacyjny panujący w budynku.
Podsumowanie
Rekuperacja jest wentylacją mechaniczną, która pozwala zaoszczędzić nawet 40% na kosztach związanych z ogrzewaniem budynku. Nie generuje strat ciepła i działa bez względu na porę roku czy panujące warunki atmosferyczne. Nawiewane powietrze jest filtrowane, dzięki czemu mieszkańcy nie muszą obawiać się zanieczyszczeń powietrza.
