Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
piątek, 5 grudnia 2025 14:05
Przeczytaj!
Reklama

Odsłonięcie Pomnika Legionisty w Radomiu - sierpień 1930

Po raz pierwszy stanął na radomskim Rynku w 1930 roku. Świadkiem jego odsłonięcia był sam komendant Marszałek Józef Piłsudski. W 1940 roku zdemontowali go Niemcy. Oryginału nigdy nie odnaleziono. Kopia Pomnika Czynu Legionów wróciła na radomski Rynek w 1998 roku.
  • Dariusz Osiej
  • 11.11.2019 13:28
Odsłonięcie Pomnika Legionisty w Radomiu - sierpień 1930

Źródło: fot.: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Pomnik Czynu Legionów odsłonięto dokładnie 10 sierpnia 1930 roku. Podczas IX Zjazdu Legionistów. Pomnik zaprojektował Wojciech Jastrzębowski. Wykonał go artysta Stanisław Ostrowski. Wzorem była - zgodnie z życzeniem marszałka Józefa Piłsudskiego - statuetka młodego legionisty wykonana przez dowódcę IV Kompanii V Pułku Legionów Polskich Włodzimierza Koniecznego. Ale w 1930 roku odsłonięto pomnik odlany z patynowego gipsu. Komitet nie zabrał na czas wszystkich funduszy, stąd taki scenariusz. Pomnik odlany z brązu stanął cztery lata później. IX Zjazd Legionistów zorganizował Komitet Obywatelski w składzie: Jerzy Paciorkowski, wojewoda kielecki – Zdzisław Maćkowski, starosta radomski i rotmistrz Michał Tadeusz Brzęk- Osiński, prezes oddziału Związku Legionistów. Mszę święta na Rynku odprawił biskup kielecki Władysław Bandurski. Na radomskim Rynku w uroczystościach wzięło udział około 8 tysięcy osób. W czasie uroczystości poświęcono trzy sztandary i odsłonięto pomnik "Czynu Legionów". Stanął on w miejscu, gdzie w 1863 roku władze carskie wzniosły szubienicę, na której wieszały bohaterów powstania styczniowego. Idea postawienia pomnika zrodziła się w 1923 r. po ekshumacji pochowanych w Białymstoku szczątków Józefa Marjańskiego. Na Zjazd Legionistów przybyli oprócz marszałka Józefa Piłsudskiego, premier płk Walery Sławek (prezes Związku Legionistów), gen. Felicjan Sławoj-Składkowski, gen. Edward Śmigły-Rydz, gen. M. Norwid-Neugebauer, gen. Stanisław Burhardt-Bukacki. Marszałek stojąc na podwyższeniu przy wejściu do gmachu popijarskiego, przy dźwiękach marsza "Pierwszej Brygady" przyjął defiladę kompanii honorowej 72 pułku piechoty, poczty sztandarowe, legionistów i harcerzy.

W 1940 roku Pomnik zdemontowali Niemcy. Nie udało się go do dziś odnaleźć. Kopia Pomnika Czynu Legionów wróciła na radomski Rynek w 1998 roku.

Data dodania: 11.11.2019 13:28
Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

Komentarze

Radomianin 12.11.2019 14:52
11 listopada 1981 r. w czasie wielkiej manifestacji radomskiej KPN i "Solidarności" ustawiono makietę pomnika oraz proklamowano Obywatelski Komitet Odbudowy Pomnika Legionisty. http://jacek.jerz.org/dzialalnosc.htm#11_listopada
Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Czysty radom 12.11.2019 13:21
Nie zebym mial cos do pomnikow, ale moze niech radomska wladze, z prezydentem na czele, da sobie jyz spokoj z ławeczkami, pomnikami, tęzniami i zajmie sie wreszcie czyms, co wyciągnie to miasto z letargu. Moze by tak poprawic jakosc drog wjazdowych do miasta, albo poziomem leczenia etc
Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
mto 11.11.2019 21:41
Nie wypada umieszczać własnego logo na cudzych zdjęciach, nawet tych starych.
Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Rav 11.11.2019 20:29
Dobrze, że to nie Car Pis I albo kolejny Kaczyński !
Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
gds 11.11.2019 14:23
Pierwotnie pomnik miał stanąć jako rzeźba nagrobna na grobie porucznika Józefa Marjańskiego na cmentarzu przy ul. Limanowskiego. Pomysł postawienia go w Rynku, głównie dla zaskarbienia sobie sympatii marszałka Józefa Piłsudskiego, pojawił się później. Figura Legionisty została zaprojektowana w ten sposób aby stała na grobie lub niskim cokole. Pierwszym pomysłem na cokół był wielki głaz (dzisiaj eksponowany na Rynku) wydobyty podczas robót wodociągowych.
Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Rav 11.11.2019 20:31
Dzięki za dodatkową wiedzę. W sumie ciekawostkę.
Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Reklama
ReklamaElmas wędliny
Reklama
ReklamaSalon Oświetleniowy Mirat
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama