Niedziela Palmowa nazywana jest również w niektórych regionach Polski Wierzbną czy też Kwietną, zwana też jest Niedzielą Męki Pańskiej. Przypada ona na siedem dni przed Wielkanocą i rozpoczyna najbardziej uroczysty okres w roku liturgicznym - Wielki Tydzień. Zwyczaj ten został wprowadzony do liturgii kościoła katolickiego w XI wieku i tradycja święcenia palm trwa nieprzerwanie do dziś. Stanowią one pamiątkę gałęzi palmowych, które rzucano podczas wjazdu Jezusa do Jerozolimy i tym samym palmy stały się symbolem męczeńskiej śmierci Zbawiciela.
Nasze rodzime palmy występowały niegdyś w postaci wiązanek z kwitnących gałęzi wierzby czyli z tak zwanymi kotkami czy baziami. W ludowej tradycji regionu radomskiego jeszcze do lat 60. XX wieku noszono do kościoła skromne palemki, które najczęściej wykonane były z gałązek borówek i wierzby związanych wstążką. Później ta tradycja uległa zmianie i pod wpływem mody wileńskiej nastał czas na palmy bardziej ozdobne i dekoracyjne. Współczesne palmy wielkanocne wykonywane są z suchych kwiatów i farbowanych traw, które łączone są w różnorodne kompozycje i bywają bardzo finezyjne.
Palmom wielkanocnym przypisywano bogatą symbolikę. Wierzono, że baźki palm chronią od bólu gardła. W tym celu po poświęceniu palmy połykano kawałek gałązki, żeby uchronić się przed chorobą. Symbolicznie uderzano nimi dzieci, aby przez cały rok były grzeczne i nie sprawiały kłopotów rodzicom. W domostwach palmy miały specjalne miejsce, umieszczono je przy świętych obrazach. Poświęconych palm nie można było wyrzucić, gdyż mogło to sprowadzić na dom nieszczęście, zamiast tego kruszono je lub palono. Pokruszone palmy dodawano do ziarna, którym wysiewano pole w celu zabezpieczenia plonów.
Tradycyjnie - jak co roku - w Muzeum Wsi Radomskiej odbywają się uroczyste obchody Niedzieli Męki Pańskiej. Centralnym punktem uroczystości była msza święta, celebrowana w zabytkowym kościele p.w. św. Doroty z Wolanowa.
Po mszy nastąpiło procesyjne przejście na pola uprawne, gdzie w narożach pola osadzono kilkumetrowe, poświęcone palmy, które zgodnie z ludową tradycją chronić mają zasiewy i zapewnić urodzajne plony.
Uroczystość Niedzieli Palmowej połączona była z warsztatami pisankarskimi oraz robienia palm. Na terenie skansenu zorganizowany został także kiermasz rękodzieła ludowego.
Napisz komentarz
Komentarze