To był rok... Podsumowanie 2021 r. cz. I

STYCZEŃ

Solec nad Wisłą po 150 latach odzyskał prawa miejskie. Rozporządzenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w tej sprawie zaczęło obowiązywać od 1 stycznia.

Zmiany, zmiany, zmiany... Leszek Ruszczyk z Nowym Rokiem przestał pełnić obowiązki dyrektora Muzeum im. Jacka Malczewskiego – stał się pełnoprawnym szefem tej placówki. Na jego zastępcę zarząd Mazowsza powołał znanego radomskiego historyka, dr. Adama Duszyka.

Nowego dyrektora ma też Miejska Biblioteka Publiczna – Annę Skubisz-Szymanowską, która odchodzi na emeryturę, zastąpił gdańszczanin Przemysław Czaja. Wygrał ogłoszony przez miasto konkurs. Zmieniły się też władze radomskiego Kościoła. Z funkcji ordynariusza diecezji zrezygnował bp Henryk Tomasik (4 stycznia skończył 75 lat i mógł przejść na emeryturę). Nowym biskupem radomskim został mianowany 54-letni ks. Marek Solarczyk, dotychczasowy biskup pomocniczy diecezji warszawsko-praskiej.

W ostatnich dniach grudnia zakończyła się budowa Centrum Rehabilitacji przy ul. Narutowicza. Prace adaptacyjne i budowlane w dawnym pawilonie ginekologiczno-położniczym trwały dwa lata i kosztowały 45 mln zł. Na razie jednak rehabilitacja się tam nie otworzy – wojewoda zdecydował, że w przyszłym Centrum Rehabilitacji będzie się mieścił szpital tymczasowy dla chorych na COVID-19.

Koronawirus w regionie radomskim ma się dobrze. Z tego powodu odwołano wizyty duszpasterskie i studniówki, nieliczne imprezy kulturalne odbywają się on-line. Nie było też tradycyjnego Orszaku Trzech Króli. A od 15 stycznia na szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 mogą się zapisywać seniorzy.

Przy ul. Warzywnej powstała pierwsza w Radomiu jadłodzielnia. Można w niej zostawiać nadmiar jedzenia, ale też brać z półek to, czego nam potrzeba.

Nie w drugą, ale w ostatnią niedzielę stycznia odbył się finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Tym razem Orkiestra grała na zakup sprzętu medycznego dla dziecięcej laryngologii, otolaryngologii i diagnostyki głowy. Pieniądze można było wrzucać do puszek, ale nie było tradycyjnej licytacji gadżetów ze sceny. Koncerty? Owszem, ale on-line. W Radomiu do puszek wolontariuszy trafiło 280 tys. zł.

12 stycznia do Radomia przyszła zima – śnieg nie tylko pada, ale też się utrzymuje na chodnikach i trawnikach; temperatura spada do nawet minus 12. Niestety, tak było zaledwie przez tydzień.

LUTY

Miesięcznik „Perspektywy” po raz 23. przedstawił listę najlepszych w Polsce liceów ogólnokształcących i techników. W dawnym woj. radomskim najlepszym liceum pozostaje VI LO im. Jana Kochanowskiego w Radomiu. Ale tym razem placówka uplasowała się na 31. pozycji, czyli spadła o 16 „oczek”. Jeśli chodzi o technika, prym nieprzerwanie wiedzie technikum w Zespole Szkół Elektronicznych w Radomiu. Placówka znalazła się na 27. miejscu w Polsce; w porównaniu do ubiegłego roku to wzrost o 11 pozycji.

Miejska Pracownia Urbanistyczna opracowała koncepcję przebudowy, od lat już niewydolnej, ul. Zbrowskiego i ulic wokół niej. Miasto chce, by chociaż część ruchu została skierowana na trasę N-S. Kilka wariantów modernizacji tej części układu komunikacyjnego Radomia zostało poddanych społecznemu osądowi.

Sto książek zgłoszono w tym roku do szóstej edycji Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza.

- Cieszę się, że te meble przetrwają i będą je mogły oglądać także następne pokolenia radomian – mówiła Anna Fąfara, ostatnia właścicielka przedwojennej apteki Kasprzykowskich przy Rynku 12. Państwo Fąfarowie przekazali liczące ponad 150 lat wyposażenie apteki Muzeum im. Jacka Malczewskiego, za co otrzymali medal Pro Masovia.

Czy przedwojenna siedziba Fabryki Broni stanie się zabytkiem? Mazowiecki konserwator zabytków rozpoczął procedurę wpisania gmachu do rejestru. Wznoszenie pierwszych budynków wytwórni broni na folwarku Mariackie rozpoczęło się w marcu 1923 roku, zaraz po tym, jak zapadła decyzja, że jeden z zakładów zbrojeniowych Centralnego Okręgu Przemysłowego powstanie w Radomiu.

Rada miejska 22 lutego zdecydowała o nadaniu tytułów Honorowego Obywatela Radomia Teresie Grodzińskiej – bohaterskiej sanitariuszce zamordowanej przez Kozaków w czasie wojny polsko-bolszewickiej i Józefowi Marjańskiemu – wojskowemu komendantowi Radomia i współtwórcy Republiki Radomskiej.

Gala finałowa Nagrody Prezydenta RP „Dla dobra wspólnego”, z udziałem pary prezydenckiej, odbyła się w Radomiu. „To wyróżnienie dla radomian za niezwykłe zaangażowanie i aktywność w niesieniu pomocy potrzebującym w trudnym czasie pandemii” - napisano w komunikacie Kancelarii Prezydenta RP. Wcześniej gale odbywały się w Warszawie, a na Radom zdecydowano się dlatego, że stąd pochodziła trójka nominowanych. Nagrodę otrzymała grupa Widzialna Ręka Radom i Jakub Wachnicki, strażak z Jedlni-Letniska. Trzecim nominowanym był Radomski Bank Żywności.

Czy stacja kolejowa Radom zmieni nazwę na Radom Główny? Miasto z takim wnioskiem zwróciło się do Zakładu Kolejowego Skarżysko-Kamienna. Bo za kilka miesięcy będziemy mieć kilka przystanków kolejowych – Radom Południowy, Radom Gołębiów, Radom Stara Wola, Radom Północny, a po wybudowaniu lotniska – Radom Wschodni. Trzeba więc jakoś wyróżnić centralną stację kolejową.

Kiedy zostało wybudowane, było jednym z najnowocześniejszych w ówczesnym woj. kieleckim. X muzie kino Odeon na Glinicach służyło nieprzerwanie przez ponad 20 lat. Prawie tyle samo lat niszczało. 17 lutego rozpoczęła się rozbiórka zrujnowanego budynku. W jego miejscu prywatny inwestor wybuduje apartamentowiec.

MARZEC

SARS-CoV-2 jest z nami od roku. Od początku pandemii do 9 marca w dawnym woj. radomskim zaraziło się 25 tys. 790 osób. Najwięcej przypadków – 4 tys. 312 sanepid odnotował na terenie powiatu grójeckiego, najmniej – 937 w powiecie szydłowieckim. W samym Radomiu stwierdzono 3 tys. 513 zakażeń. Na COVID-19 albo z powodu COVID-19 i chorób współistniejących zmarły w regionie 822 osoby. W Radomiu – 153.

Poseł Prawa i Sprawiedliwości Marek Suski został przewodniczącym nowej Rady Programowej Polskiego Radia.

W Radomiu – przy ul. Warzywnej rozpoczął działalność sklep socjalny. Osoby potrzebujące wsparcia mogą tu kupować pełnowartościowe produkty nawet o połowę taniej.

Nocą z 20 na 21 lutego 1999 roku, pod naporem topniejącego śniegu, zawalił się dach i jedna ze ścian bocznych przedwojennej hali kongresowej. Zrujnowaną część w ciągu kilku miesięcy rozebrano. Pozostała tylko murowana dobudówka od strony ul. Waryńskiego. Ten fragment prywatny właściciel wyburzył na początku marca. Co powstanie na działce, na razie nie wiadomo.

Wiesław Marek Kowalik, autor monumentalnego albumu „Dwory i pałace południowej części województwa mazowieckiego. Powiat radomski i okolice” otrzymał w tym roku Nagrodę św. Kazimierza. Wielki Test Wiedzy o Radomiu wygrała, po raz drugi, reprezentacja facebookowej grupy Radom. Retrospekcja.

Minister zdrowia Adam Niedzielski zawiesił w obowiązkach, na pół roku, dyrektora Radomskiego Szpitala Specjalistycznego Marka Pacynę. Powód? Niewykonywanie poleceń wojewody, brak współpracy z Totalizatorem Sportowym przy tworzeniu szpitala tymczasowego i „nieuzasadnione oczekiwania” dotyczące wyposażenia lecznicy. Szef resortu skorzystał przy tym z ustawy covidowej; to pierwszy taki przypadek w Polsce. Jednocześnie powołał swojego pełnomocnika w RSS-ie – Andrzeja Cieślika.

Weekend 12-14 marca to ostatnie dni działalności w dotychczasowej formule Muzeum Polskich Rowerów. 30 marca MPR obchodziłoby drugie urodziny w lokalu przy ul. Curie-Skłodowskiej. Niestety, wcześniej wygasła umowa między organizatorami placówki a Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji, w strukturach którego funkcjonowała. - Jestem głęboko przekonany, że znajdziemy dobre rozwiązanie – mówił wiceprezydent Mateusz Tyczyński.

W sobotę, 20 marca szpital tymczasowy przy ul. Narutowicza przyjął pierwszych pacjentów. W poniedziałek, 22 marca nową lecznicę wizytował i premier Mateusz Morawiecki, i minister Andrzej Niedzielski.

Rada nadzorcza odwołała Adama Suligę z funkcji prezesa Fabryki Broni. Obowiązki szefa spółki pełni Maciej Borecki, dotychczasowy członek zarządu Fabryki Broni.

24 marca spółka Rewitalizacja została oszukana metodą „na policjanta”. Jedna z pracownic na konto wskazane przez rzekomego funkcjonariusza przelała w ciągu czterech godzin ponad 1,5 mln zł. Kiedy zorientowała się, że padła ofiarą oszustwa, ostatnie transakcje zablokowała. I tak została zwolniona z pracy dyscyplinarnie. Sprawę bada policja i prokuratura.

KWIECIEŃ

Dawną willę browarnika Zabiełły przy ul. Okulickiego zarząd Mazowsza postanowił przekazać Muzeum im. Jacka Malczewskiego. - Muzeum ma świetny pomysł na zagospodarowanie obiektu, ale wspólnie z kierownictwem placówki doszliśmy do wniosku, że trzeba w tej sprawie zasięgnąć opinii mieszkańców miasta i regionu – mówił wicemarszałek Rafał Rajkowski.

Rada nadzorcza spółki Rewitalizacja, zgodnie z rekomendacją prezydenta Radosława Witkowskiego, odwołała Włodzimierza Koneckiegoz funkcji prezesa. Zastąpił go Robert Rutkowski, dotychczas szefujący Zakładowi Usług Komunalnych. A policjanci walczący z cyberprzestępczością przechwycili ponad 950 tys. zł z 1 mln 534 tys. zł, które próbowali od pracownicy Rewitalizacji wyłudzić oszuści.

7 kwietnia Sąd Okręgowy w Warszawie zarejestrował partię polityczną Polska 2050 Szymona Hołowni. Dzień później w Radomiu odbyła się prezentacja liderów ugrupowania w naszym regionie – Jacka Kozłowskiego i Cezarego Brymory.

Na ul. Kusocińskiego – z inicjatywy społeczników – zlikwidowana została tzw. wyspa ciepła. Zamiast betonu są trawniki, na których posadzono drzewa i krzewy róż.

Produkcję filmu „Klecha”, opowiadającego o życiu ks. Romana Kotlarza miasto wsparło 900 tys. zł. Obraz do tej pory nie powstał, a kary umowne dla producenta z tytułu niedotrzymania umowy opiewają w tym momencie na ok. 1,3 mln zł. Miasto zastanawia się, jak odzyskać pieniądze. Premiera „Klechy” planowana była pierwotnie na 17 października 2018 roku, w 90. rocznicę urodzin. ks. Romana.

Spółka Enea Nowa Energia, która w lipcu zeszłego roku została wydzielona ze spółki Enea Wytwarzanie, przeniosła swoją siedzibę do Radomia. Centrala spółki mieści się w biurowcu przy ul. Kaszubskiej 2.

Zakończył się remont kamienic Gąski i Esterki. Muzeum im. Jacka Malczewskiego planuje w nich jedną z najnowocześniejszych placówek w Polsce. Muzeum Historii Radomia będzie można zwiedzać latem przyszłego roku.

MAJ

Do 20 wypadków, w których zginęły trzy osoby, a 25 zostało rannych doszło podczas długiego majowego weekendu na drogach Mazowsza. Sześć z tych wypadków wydarzyło się w Radomiu i powiecie radomskim. Jeden miał miejsce 1 maja po godz. 14 na ul. Wośnickiej. 33-letni kierujący bmw na łuku drogi stracił panowanie nad pojazdem, wjechał na chodnik i potrącił dwóch idących nim mężczyzn, po czym uderzył w drzewo. 18-letni pieszy zginął na miejscu, a 44-letni mężczyzna trafił do szpitala.

W reżimie sanitarnym i mocno okrojoną – tak drugi rok z rzędu absolwenci szkół średnich zdają maturę.

Muzeum Wsi Radomskiej przygotowuje się do jednej z większych inwestycji. W miejscu obecnego parkingu ma powstać, za 16 mln zł, budynek administracyjny, w którym znajdzie się także biblioteka, archiwum i pokoje gościnne dla turystów. Ponad 2,8 mln zł mają natomiast kosztować prace konserwatorskie przy czterech zabytkowych wiatrakach. Skansen chce również zaaranżować na swoim terenie rynek małego miasteczka.

Pod koniec wakacji kamienica Deskurów zacznie tętnić życiem – obiecywały władze miasta. Będzie tu wystawa, która przeniesie nas w czasy PRL-u i ekspozycja poświęcona wydarzeniom Czerwca '76, ale także sale na warsztaty muzealne, sale konferencyjne i pracownie. W zrewitalizowanym obiekcie znajdzie się część kulturalna, biznesowa i edukacyjna.

Sensacyjne odkrycie w Lipsku. Podczas remontu siedziby sanepidu odkryto na ścianach barwne polichromie z napisami w języku hebrajskim. Prawdopodobnie przed wojną mieścił się tu dom modlitwy – bet midrasz. Prace w budynku zostały wstrzymane.

Były medale i grawery, upominki i kwiaty, mnóstwo ciepłych słów i wiele wspomnień – Radomskie Towarzystwo Fotograficznie hucznie obchodziło swoje 60-lecie.

Stanisław Mikołajczyk – premier rządu Rzeczypospolitej na uchodźstwie, przywódca Polskiego Stronnictwa Ludowego, wybitny mąż stanu ma w Radomiu swoją ławeczkę. Stanęła u wylotu głównej alei w parku im. Tadeusza Kościuszki. Bo Mikołajczykowi, który przed wojną często przyjeżdżał do Radomia, bardzo ten właśnie park przypadł do gustu. Inicjatywa uczczenia byłego premiera ławeczką narodziła się w 2019 roku podczas Samorządowego Kongresu Ziemi Radomskiej.

Zalew na Borkach wreszcie został, po remoncie, napełniony wodą.

Radni zdecydowali, że ulica równoległa do ul. Jacka Kuronia, między Witkacego a Wyścigową będzie nosić imię Żołnierzy Misji Pokojowych. Z takim wnioskiem wystąpiło radomskie koło Stowarzyszenia Kombatantów Misji Pokojowych ONZ i 120 mieszkańców Radomia.

CZERWIEC

Miasto ogłosiło przetarg na zagospodarowanie zaniedbanego terenu między ul. Bema, Jasińskiego i Sowińskiego. Ma to być miejsce rekreacji dla wszystkich mieszkańców osiedla.

Odrestaurowane meble z apteki Pod Białym Orłem, która ma zostać zrekonstruowana w Muzeum Historii Radomia, zostały już ustawione w kamienicy Gąski i Esterki. Brakuje tylko witraża i plafonu z orłem na suficie.

- To bardzo ważny moment. Coś, na co radomianie czekali kilkadziesiąt lat – rozpoczynamy działalność kulturalną w kamienicy Deskurów – cieszył się prezydent Radosław Witkowski. Na inaugurację wybrano sztukę współczesną; na wystawie „Portrety i metafory życia” można było od 11 czerwca zobaczyć ok. 70 prac ze zbiorów Muzeum im. Jacka Malczewskiego.

13 czerwca 2021 w historii Radomiaka Radom zapisze się złotymi zgłoskami – po wygranej 2:0 z Koroną Kielce w meczu ostatniej kolejki, „Zieloni” okazali się najlepszym zespołem Fortuna 1. Ligi w sezonie 2020/2021. Tym samym po 36 latach przerwy Radomiak wraca na najwyższy szczebel rozgrywkowy w Polsce.

Zwolniona z pracy w Rewitalizacji księgowa, która przelała oszustom 1,5 mln zł, żąda przywrócenia do pracy i wynagrodzenia za czas, kiedy nie pracowała. Zdaniem kierownictwa spółki jej żądania są bezzasadne. Sprawa trafiła do sądu.

„Konserwacja i odtworzenie części murów zamku górnego w Iłży w zakresie niezbędnym dla zachowania i ustabilizowania konstrukcji zabytku” – takie zadanie będzie realizować Iłża dzięki dofinansowaniu od mazowieckiego konserwatora zabytków oraz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Prace ruszyły pod koniec czerwca, a zakończą się w październiku.

Wymyślony przez pracownika Miejskiego Zarządu Dróg i Komunikacji piktogram, który namalowano przed przejściami dla pieszych, a mający przypominać o zakazie używania smartfonów na „zebrach”, pojawi się także w innych miastach Polski.

Agnieszka Prętki z Zielonej Góry i Monika Ślusarek z miejscowości Misie to laureatki ogólnopolskiego konkursu na małą formę literacką – haiku. To pierwsze tego typu zmagania. Konkurs „17 sylab o wolności” zorganizowała z okazji 45. rocznicy radomskiego Czerwca '76 Miejska Biblioteka Publiczna. Agnieszka Prętki: „Nikt nie każe bzom,/ By zakwitły na wiosnę./ I tak to robią.”. Monika Ślusarek: „ Widziałam dzisiaj? Dwie małpki na wolności/ Szklane i puste”.

To będzie jeden z najnowocześniejszych SOR-ów Polsce. Mazowiecki Szpital Specjalistyczny doczeka się po latach starań nowego oddziału. Pieniądze na inwestycję – ok. 100 mln zł – przekazał samorząd Mazowsza.

Tradycyjnie już rada miejska, głosami Prawa i Sprawiedliwości, nie udzieliła prezydentowi Radosławowi Witkowskiemu ani absolutorium, ani wotum zaufania. Radni nie przyjęli też sprawozdania z wykonania budżetu za ubiegły rok.

Radni zgodzili się na wzniesienie pomnika upamiętniającego protestujących 25 czerwca 1976 roku. Pomysłodawcą jest stowarzyszenie Radomski Czerwiec '76. Pomnik – wózek akumulatorowy wypełniony protestującymi, jakim 45 lat wcześniej jeździli radomscy robotnicy – stanie w przyszłym roku w al. Romaszewskiego obok budynku Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, która w 1976 roku była siedzibą Komitetu Wojewódzkiego PZPR.