Ze szkolnej kroniki: PSP nr 11

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 11 im. Adama Jerzego Czartoryskiego

Pierwsza Szkoła Powszechna im. Adama Czartoryskiego funkcjonowała w Radomiu już w roku szkolnym1919/20. Placówkę zorganizowano w wynajętych przez miasto mieszkaniu nr 4 kamienicy przy ul. Długiej 10 (obecnie ul. Traugutta); w tym samym budynku, po sąsiedzku mieściła się też Szkoła Powszechna im. Tadeusza Czackiego. Na parterze natomiast, przynajmniej w 1919 roku, sklep spożywczy prowadził Ludwik Bastrzycki. Każda z podstawówek dysponowała jedną salą. W „Czartoryskim” uczyły się dwa komplety po 40 dziewczynek, w „Czackim” też dwa komplety, ale po 64 dziewczynki. Warunki SP im. Czartoryskiego nieco się polepszyły w połowie lat dwudziestych, kiedy to magistrat likwidował część szkół najniżej zorganizowanych, czyli takich, które miały tylko jedną salę albo uczyły jedną czy dwie klasy. Zlikwidowano SP im. Czackiego, więc „Czartoryski” dysponował już dwiema salami. Do wybuchu II wojny światowej był szkołą siedmioklasową.

W 1945 roku Szkoła Podstawowa nr 2 im. Adama Jerzego Czartoryskiego została z ul. Traugutta przeniesiona na drugie piętro czynszowej kamienicy przy ul. Żeromskiego. Kierowniczką SP nr 2 była Stanisława Kowalczyk. Początkowo placówka zajmowała pięć małych pomieszczeń. W 1949 roku podstawówka przestała być wyłącznie żeńska – stała się koedukacyjna. W roku szkolnym 1957/58 uczyło się tu 386 dzieci. Rzecz jasna, nie wystarczało dla nich pięć sal – podstawówkę powiększano odnajmując kolejne mieszkania. W roku szkolnym 1961/62 naukę w SP nr 2 pobierało 526 uczniów.

Jak możemy przeczytać na stronie szkoły, choć warunki lokalowe były kiepskie, to nauczyciele robili wszystko, by przekazywać wiedzę na najwyższym poziomie. W pewnym momencie jednak bazy szkoły nie dało się dłużej ignorować – miasto zdecydowało o likwidacji Szkoły Podstawowej nr 2. Rok szkolny 1970/71 był ostatnim w kamienicy przy ul. Żeromskiego. Uczniów i nauczycieli, którzy nowy rok mieli zacząć w okolicznych placówkach, pożegnała ostatnia kierownik SP nr 2 Aniela Pawłowska.

W roku szkolnym 1975/76 natomiast na powstającym właśnie osiedlu Ustronie oddano do użytku nowy gmach szkolny – przy ul. Gagarina 19. Podstawówce nadano nr 2. „Szkoła wychowała wielu olimpijczyków i wypracowała swoją tradycję” - czytamy na stronie PSP nr 11.

We wrześniu 1999, w związku z reformą edukacji, przy ul. Gagarina utworzono Zespół Szkół Ogólnokształcących – z podstawówką i gimnazjum. Od 2001 roku to PG nosiło numer 2. Natomiast od roku 2017, po likwidacji gimnazjów, została Publiczna Szkoła Podstawowa nr 11 im. Adama Jerzego Czartoryskiego.

Publiczna Szkoła Podstawowa nr 11 im. Gabriela Narutowicza

Jednak „jedenastka” to przez całe dziesięciolecia była podstawówka przy ul. Szkolnej 13 (obecnie al. Grzecznarowskiego). Obiekt powstał jeszcze przed wojną - w 1923 roku magistrat rozpoczął przygotowania do budowy siedziby pierwszej pełnej, czyli siedmioklasowej szkoły w mieście. Pod inwestycję wydzierżawiono na 12 lat działkę z folwarku Mariackie – niedaleko Fabryki Broni, po drugiej stronie torów. Budynek zaprojektował radomski architekt Stanisław Brzozowski. Kiedy się okazało, że państwo, które - zgodnie z zapisami ustawowymi – miało takie przedsięwzięcia wspierać finansowo, połowy kosztów na siebie nie weźmie, dokończenie budowy stanęło pod znakiem zapytania. Z pomocą przyszła pożyczka ulenowska, której część miasto postanowiło przeznaczyć na inwestycję przy ul. Szkolnej. Choć podstawówka dopiero wyrastała z ziemi, już 4 marca 1925 roku otrzymała patrona. Józef Grzecznarowski w imieniu radnych PPS zaproponował, by szkoła nosiła imię Gabriela Narutowicza, pierwszego prezydenta niepodległej Polski.

Uroczyście Szkołę Powszechną im. Gabriela Narutowicza oddano do użytku we wrześniu 1927 roku. Uczniowie mieli do dyspozycji osiem sal i znakomicie wyposażone gabinety przedmiotowe, salę do nauki gospodarstwa domowego, świetlicę, szatnię i prysznice. Kancelaria i pokój nauczycielski zostały wyposażone „we wszystkie meble i utensylia, służące do wygody i ułatwienia pracy”. Działał sklepik uczniowski i biblioteka z czytelnią. Był też ogród szkolny i boisko. Zabrakło sali gimnastycznej; Brzozowski ją zaprojektował, ale miasto z niej zrezygnowało z powodów finansowych. Pierwszym kierownikiem „Narutowicza” został Bolesław Zelga.

Zaraz po zakończeniu II wojny światowej przy ul. Szkolnej 13 uruchomiono Szkołę Podstawową nr 11 im. Gabriela Narutowicza. Funkcjonowała w tym miejscu do 1995 roku, kiedy to miasto zlikwidowało podstawówkę, a budynek przekazało IX Liceum Ogólnokształcącemu im. Juliusza Słowackiego. „Słowacki” przy al. Grzecznarowskiego działał do 2011, kiedy to rada miejska zdecydowała o przeprowadzce na Ustronie Zespołu Szkół Plastycznych. Dawna podstawówka przeszła generalny remont, dobudowano też nowe skrzydło.

Przedwojenny budynek został wpisany do rejestru zabytków w grudniu 2011 roku.