Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
czwartek, 11 grudnia 2025 21:29
Reklama

Spacerkiem po mieście. Szkoła Karola Ludwika Lorentza

Zapraszamy na nasz cykl "Spacerkiem po mieście", w którym prezentujemy zabytki Radomia wpisane do Gminnej Ewidencji Zabytków. Dziś poznamy historię Szkołę Karola Ludwika Lorentza, potem Miejską Szkołę Handlową.

Sześcioletnie gimnazjum Karol Ludwik Lorentz założył w Radomiu w 1896 roku. Mieściła się początkowo w domu Wirgina przy ul. Lubelskiej, potem w domu Wasiłkowskiego przy ul. Szerokiej. Lorentzowie zdawali sobie sprawę, że to rozwiązanie przejściowe – szkoła powinna mieć własną siedzibę. Po czterech latach przy ul. Długiej 4 (obecnie ul. Traugutta 61) powstał nowoczesny, elegancki gmach z bogato zdobioną fasadą na potrzeby gimnazjum, a z tyłu drugi – również dwupiętrowy na internat. Placówka realizowała już wtedy program siedmioletniej szkoły handlowej. Niestety, uczniowie nie cieszyli się długo pięknym budynkiem – w 1901 roku władze carskie zamknęły ją, kiedy się okazało, że w bibliotece przechowywane są polskie książki i czasopisma. Poza tym zarzucały nauczycielom, że wychowują młodzież w duchu patriotycznym.

Lorentzowie wyjechali z Radomia, a uczniowie przeszli do właśnie otwartej Miejskiej Szkoły Handlowej z wykładowym językiem rosyjskim, utworzonej z inicjatywy prezydenta Konstantego Zaremby. Miała pięć klas ogólnokształcących i dwie zawodowe. W 1905 roku, gdy władze rosyjskie zgodziły się na tworzenie prywatnych szkół z polskim językiem wykładowym, przejął ją Prosper Jarzyński – wybitny pedagog, matematyk i fizyk, jeden z nauczycieli MSH. Tym samym stała się Szkołą Handlową Siedmioklasową Miejską. Jarzyński poszerzył zakres nauczania języka polskiego i historii Polski oraz wielu przedmiotów, m.in. botaniki, zoologii, anatomii i chemii, a we wrześniu 1918 przekształcił placówkę w ośmioklasową Wyższą Szkołę Realną o profilu matematyczno-przyrodniczym. Dzisiaj to IV LO im. Tytusa Chałubińskiego.

Po Lorentzach właścicielami nieruchomości przy ul. Długiej 4 stali się Epsteinowie. We frontowym budynku urządzono prywatne mieszkania, dawny internat nadal służył radomskim uczniom. Mieściła się tu m.in. Męska Szkoła Realna.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na Ul. Długą wróciła szkoła handlowa, a to za sprawą Feliksa Paschalskiego, któremu wydział szkól zawodowych Komisji Oświatowej Komitetu Obywatelskiego Ziemi Radomskiej powierzył funkcję zorganizowania takiej placówki dla chłopców. Naukę rozpoczęła 1 września1918, ale w godzinach popołudniowych. Pięć lat później Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego nadało jej oficjalnie nazwę trzyletniej Szkoły Handlowej. Jednocześnie resort zażądał, by opiekę nad szkołą objęła oficjalnie działająca organizacja gospodarcza. Koncesji na prowadzenie placówki udzielono Stowarzyszeniu Kupców Polskich.

Dopiero w 1930 roku, kiedy to – po zlikwidowaniu prywatnej żeńskiej szkoły handlowej - powstała czteroletnia Szkoła Handlowa Męska i Żeńska SKP, poprawiły się warunki nauczania. Stowarzyszenie – stając przed dylematem, gdzie pomieścić pięć oddziałów i 162 uczniów, zdecydowało się kupić od rodziny Epsteinów oba budynki przy ul. Traugutta. W drugim nadal mieściła się szkoła realna, ale lekcje mogły się odbywać rano; była tu też sala gimnastyczna.

Na potrzeby oświaty budynki były wykorzystywane i w czasie okupacji hitlerowskiej, i po zakończeniu wojny. Mieściły się tu m.in. Państwowe Liceum Gospodarcze, Technikum Finansowe, Technikum Gastronomiczne, Zespół Szkól Ekonomicznych.



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

Komentarze

klusio 21.09.2019 10:32
?? Dzisiaj to IV LO im. Tytusa Chałubińskiego??. Gratulacje. Edukacja redaktora na najwyższym poziomie

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Duch 22.09.2019 18:44
Trochę nie zrozumiałeś. Autor napisał, że ośmioklasowa Wyższa Szkoła Realna z 1918 roku to dzisiejszy "Chałubińszczak". Nie idzie o budynek przy Traugutta, lecz o szkołę jako instytucję. Nie musisz przepraszać.

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Duch. 22.09.2019 18:51
Trochę nie zrozumiałeś. Autor napisał, że ośmioklasowa Wyższa Szkoła Realna z 1918 roku to dzisiejszy "Chałubińszczak". Nie idzie o budynek przy Traugutta, lecz o szkołę jako instytucję. Nie musisz przepraszać.

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Reklama
Reklama
Reklama
ReklamaSalon Oświetleniowy Mirat
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama