W 1912 roku ok. 150 pracowników wydzierżawiło firmę od Jana Borkowskiego, a kiedy ten dwa lata później zmarł – kupili garbarnię na licytacji. 10 października 1919 w Sądzie Gospodarczym została zarejestrowana I Spółka Garbarska „Nowość”. Jej prezesem został Stanisław Kaczyna. Podobno to skuteczne zarządzanie nowego kierownictwa przyczyniło się do szybkiego rozwoju zakładu. Czterokondygnacyjny budynek z czerwonej cegły stał się zdecydowanie za mały, w 1921 roku podjęto więc decyzję o rozbudowie. Autorem projektu nowych zabudowań przy ul. Garbarskiej był technik miejski Henryk Nowakowski. W tym samym roku Nowość uruchomiła swoją filię we Lwowie.
W 1923 roku Zakłady Przemysłowe Pierwszej Spółki Garbarskiej „Nowość” zarejestrowane zostały w sądzie jako spółka akcyjna. Wówczas była to największa garbarnia w mieście. Produkowała skóry podeszwowe, juchtowe, chromowe i ubraniowe. Miała nawet, przy ul. Żeromskiego 102, Koncesyjny Dom Składowy Publiczny, z własną bocznicą kolejową.
W czasie II wojny światowej firma przy ul. Garbarskiej normalnie pracowała. Po wojnie została znacjonalizowana. 1 października 1947 roku garbarnia „Nowość” stała się Zakładem Nr 1 Radomskich Zakładów Garbarskich.
Garbarnia funkcjonowała przez cały okres PRL-u, dopiero transformacja spowodowała, w 1990 roku, zakończenie działalności firmy. Teren został podzielony na mniejsze działki, głównie pod budynkami, i sprzedany małym firmom i osobom prywatnym. Zabudowania garbarni zaadaptowano na składy handlowe, małe warsztaty i mieszkania.
„Lokalizacja nieruchomości w bezpośrednim sąsiedztwie najstarszej części Radomia oraz dobra na nie ekspozycja predysponują to miejsce do przekształceń na cele związane z turystyką i obsługą parku kulturowego „Stary Radom”. Niepowtarzalny charakter miejsca w zestawieniu z nową funkcją, może okazać się kołem napędowym dla usług i rzemiosła dzielnicy oraz podniesienia estetyki Starego Miasta i Osiedla Zamłynie”- czytamy na stronie Miejskiej Pracowni Urbanistycznej. - Zespół zasługuje na ochronę konserwatorską w całości ze względu na swoją wartość historyczną. Nie bez znaczenia jest też architektura obiektów, będąca przykładem dobrze prosperującego zakładu garbarskiego Radomia z przełomu wieków.
Kilka tygodni temu rozpoczęła się procedura wpisania dawnej garbarni „Nowość” do gminnej ewidencji zabytków.
Napisz komentarz
Komentarze