Uwaga na kleszcze!

Ukąszenie przez kleszcza jest zwykle całkowicie bezbolesne, a sprawca wyjątkowo mały. Niestety konsekwencje przenoszonych przez niego chorób mogą być niebezpieczne dla naszego zdrowia, a nawet życia.

Najczęstsze choroby i ich objawy 

W Polsce do najczęstszych neurologicznych chorób odkleszczowych należą borelioza i kleszczowe zapalenie mózgu. – Kleszczowe zapalenie mózgu wywoływane jest przez wirusy przenoszone przez kleszcze. Jest to choroba, która czasami przebiega tylko z bólami głowy i gorączką. Niestety może też przybrać bardzo groźną postać i prowadzić do zapalenia opon rdzeniowo-mózgowych i zaburzeń świadomości, co jednocześnie może bezpośrednio zagrażać naszemu życiu – informuje dr n. med. Andrzej Borysowicz, kierownik Oddziału Neurologii w Radomskim Szpitalu Specjalistycznym im. dr. Tytusa Chałubińskiego.

Warto zaznaczyć, że na kleszczowe zapalenie mózgu można się zaszczepić. – Jeżeli ktoś jest narażony na kontakt z kleszczami i przebywa często w obszarach leśnych, to warto z takiej szczepionki skorzystać. Szczepienia dostępne są dla każdej grupy wiekowej. – podkreśla dr Borysowicz.  

W przypadku boreliozy nie istnieje szczepionka, która chroniłaby nas przed konsekwencjami zakażenia. Ważne jest jednak szybkie wykrycie choroby, które pozwoli na całkowite jej wyleczenie. – Takim wczesnym objawem boreliozy jest rumień wędrujący, czyli okrągła szybko poszerzająca się czerwona grudka bądź plamka z przejaśnieniem w środku. Dlatego jeżeli wyciągniemy kleszcza, to należy dokładnie obserwować skórę. Dodatkowo pierwsze objawy przypominają zwykłą infekcję i występują najczęściej po ok. tygodniu od ugryzienia – mówi kierownik oddziału neurologii w RSS. 

Borelioza może dać o sobie znać jednak dużo później. – Wyróżniamy trzy grupy objawów, które występują od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy po ukłuciu. Pierwszym z nich jest bolesne zapalenie stawu, zazwyczaj łokciowego bądź kolanowego. Mogą wystąpić również objawy kardiologiczne, m.in. zapalenie serca wywołanego przez Borrelię. Trzecia grupa to objawy neurologiczne, czyli bóle głowy, nudności, a nawet paraliż obydwu stron twarzy - podkreśla dr Borysowicz. 

Jednak jak podkreśla doktor, borelioza wykryta we wczesnym stadium jest całkowicie wyleczalna, a antybiotykoterapia trwa zwykle ok. trzech tygodni. 

Jak się zabezpieczyć przed kleszczami?

Wychodząc na spacer do lasu czy na łąki należy pamiętać o odpowiednim ubiorze, który może zminimalizować ryzyko przyniesienia na skórze niechcianego lokatora. – Najlepszy jest strój z długimi rękawami i nogawkami, ponieważ wtedy kleszcz ma ograniczone możliwości wszczepienia się w skórę. Kompletując strój na letni spacer, warto wybierać jasne ubrania, które umożliwią szybkie dostrzeżenie takiego osobnika – mówi Hubert Ogar, leśnik z Nadleśnictwa Radom. 

Wybierając się na spacer warto również pamiętać o chemicznych zabezpieczeniach. - Przede wszystkim powinno się stosować tzw. repelenty, czyli środki odstraszające. Należy spryskać nimi ubrania, wówczas ogranicza to możliwość złapania kleszcza – informuje Ogar. 

Kleszcze nie spadają z drzew 

Kleszcze najczęściej możemy spotkać na roślinności, której wysokość nie przekracza 2 m, zwykle znajdują się w wysokich trawach i niewielkich krzewach. – Kleszcze mają tzw. narządy Hallera, dzięki którym wyczuwają ciepłotę ciała, czy to człowieka czy innego ssaka, który znajduje się w ich pobliżu. Kleszcze przenoszą się poprzez otarcie z roślinami, na których znajdują się pajęczaki. Mitem jest, że kleszcze spadają na nas z drzew - informuje Hubert Ogar. 

Te niebezpieczne pajęczaki najczęściej szukają na naszym ciele miejsc, gdzie skóra jest miękka i gdzie jest ciepło. – Zwykle są to pachwiny, okolice brzucha czy plecy - mówi leśnik. 

Warto pamiętać, aby po każdym spacerze dokładnie obejrzeć swoje ciało. Jeżeli zauważymy wbitego kleszcza należy jak najszybciej go usunąć - robiąc to stanowczym silnym ruchem wzdłuż osi wkłucia. Nie należy kleszcza smarować żadnymi kremami, ponieważ może to powodować u niego wymioty, które zwiększą ryzyko zakażenia. W aptekach dostępne są różne przyrządy, które ułatwiają usunięcie z naszej skóry pajęczaka.

W przypadku trudności z samodzielnym usunięciem kleszcza należy zgłosić się do lekarza.