Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
piątek, 5 grudnia 2025 20:08
ReklamaElmas wędliny

Od garbarni Schniersteinów do Fabryki Wyrobów Fajansowych

Pod koniec drugiej dekady XIX wieku wzdłuż Grobli Mlecznej (obecnie ul. Okulickiego) – od numeru 8 do rzeki Mlecznej – ciągnęły się wąskim pasem drewniane zabudowania najstarszej w Radomiu garbarni Fryderyka Augusta Schniersteina, majstra garbarskiego, który do naszego miasta przybył z Poznania. Aż do połowy stulecia był to największy – ze względu na liczbę zatrudnionych i wartość produkcji – zakład przemysłowy w Radomiu. Jego wyroby – skóry podeszwowe i juchtowe, irchę i safian cieszyły się wielkim uznaniem w całym Królestwie Polskim.
Od garbarni Schniersteinów do Fabryki Wyrobów Fajansowych

Źródło: fot. Szymon Wykrota/cozadzien.pl


Do dzisiaj z dawnej garbarni Schniersteinów zachował się bezstylowy parterowy budynek z ok. 1830 roku, przebudowany później na dom mieszkalny.

W 1849 roku garbarnię od Augusta Schniersteina – stryjecznego brata Fryderyka wydzierżawił Józef Fröhlich. Interes szedł mu kiepsko, bo firma już w 1856 roku została zlicytowana. Wraz z długami kupił ją brat Józefa – Karol, warszawski garbarz. W ciągu kilku lat zrujnowany zakład przekształcił w najnowocześniejszy w mieście. Wyroby garbarni Fröhlicha prezentowane były na targach w Moskwie, Paryżu i Wiedniu.

Garbarnia przy Grobli Mlecznej 8 przeszła z ojca na synów. Pod koniec XIX wieku przejął ją Chil Rottenberg, by w 1900 roku zaprzestać garbowania skór. Nieruchomość kupił Szmerek Brams i w zmodernizowanych budynkach, wtedy już murowanych, uruchomił wytwórnię wyrobów fajansowych. To najstarszy w Polsce i jeden z najstarszych w Europie zakład specjalizujący się w produkcji ceramiki sanitarnej.

W 1907 roku wytwórnia przeszła na własność Abrahama Rottenberga. Produkowała fajansowe umywalki, sedesy i wanny, głównie na potrzeby kolei i biur. W połowie lat 30. została rozbudowana i, poszerzając produkcję, przyjęła nazwę Wytwórnia Garnków Fajansowych A. Rottenberg i S-ka. Tuż przed wybuchem II wojny światowej zatrudniała ponad 150 robotników. Wytwarzali głównie umywalki, miski klozetowe i bidety. Symbolem wytwórni – rozpoznawalnym w całej Polsce przez dziesięciolecia - był słonik.

W 1940 roku zakład przejęli Niemcy. Przy zatrudnieniu ograniczonym do kilku osób firma produkowała fajansowe naczynia stołowe. W październiku 1945 roku przy ul. Świerczewskiego 8 znów zaczęła działać Fabryka Wyrobów Fajansowych A. Rottenberg i S-ka, pod tymczasowym zarządem państwowym majątków opuszczonych i porzuconych. Wróciła do przedwojennego profilu produkcji, a zatrudniała 60 osób. Cztery lata później zakład Rottenberga ostatecznie upaństwowiono; zmienił wtedy nazwę na Fabryka Fajansu „Radom I”. W 1950 połączona została z Wytwórnią Płytek Ściennych M.I. Chmielarz. Nowy twór otrzymał nazwę Zakłady Płytek i Wyrobów Sanitarnych. Przy ul. Świerczewskiego funkcjonował Zakład nr 1, który produkował sanitariaty.

W 1989 roku firma ze Świerczewskiego utworzyła z Centralą Exportowo-Importową „Impexmetal” spółkę Radimp. Siedem lat później została przejęta przez prywatnego inwestora i przekształcona w Zakład Wyrobów Sanitarnych Radimp, należący do spółki Elbar-Katowice. W sierpniu 2012 roku zakłady kupiła Grupa Armatura.

To najstarszy zakład produkujący wyposażenie łazienek w Polsce. W tym roku obchodzi jubileusz 125-lecia.

Korzystałam z informacji zawartych w „Encyklopedii Radomia” Jerzego Sekulskiego, Radom 2012.



Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

Komentarze

romantyk 05.05.2021 11:20
zabytki w Radomiu tylko niszczeją. a to co się buduje to przypomina bunkry. zero smaku

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".
 
Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.
Reklama
ReklamaElmas wędliny
Reklama
ReklamaSalon Oświetleniowy Mirat
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama