Przed rokiem Resursa Obywatelska przypomniała postać Michela Schwalbe – znakomitego skrzypka, wieloletniego koncertmistrza jednej z najlepszych orkiestr na świecie, zespołu Filharmonii Berlińskiej. Okazja do przypomnienia była zacna, albowiem 27 października 2019 roku minęło sto lat odkąd Michał przyszedł w Radomiu na świat.
Podczas ubiegłorocznego, urodzinowego, koncertu wyjątkowy koncert dało w Radomiu Berlin Piano Trio. Zespół tworzą: Krzysztof Polonek (skrzypce), Katarzyna Polonek (wiolonczela) i Nikolaus Resa (fortepian). Założony w 2004 roku zespół zalicza się do czołowych trio fortepianowych. Krzysztof Polonek to także w pewien sposób następca Schwalbego, muzyk jest bowiem jednym z obecnych koncertmistrzów Filharmonii Berlińskiej. W programie ubiegłorocznego koncertu znalazły się utwory Haydna, Brahmsa i Dworaka.
W tym roku Resursa Obywatelska postanowiła kontynuować i rozwijać projekt. W sobotę, 17 października w Radomiu wystąpi Polish String Quartet Berlin – polski kwartet smyczkowy z Berlina grający muzykę poważną. Powstał w 2002 roku, a tworzą go polscy członkowie orkiestry Deutsche Oper w Berlinie: Tomasz Tomaszewski - pierwsze skrzypce, Magdalena Makowska - drugie skrzypce, Sebastian Sokół - altówka i Maryjka Pstrokońska-Mödig – wiolonczela; podczas radomskiego koncertu wystąpi jeszcze Ewa Tomaszewska - wiolonczela. Po udanym debiucie na festiwalu Koblenzer Musiktage zespół grał w Niemczech, Włoszech, Polsce i Norwegii, zyskując uznanie w dziedzinie współczesnej muzyki poważnej. Wyróżnieni nominacją do Fryderyka 2020 za „String Quartets - Poland Abroad” w kategorii Najlepszy Album Polski Za Granicą.
W programie znajdą się utwory Ignacego Waghaltera, Karola Rathausa i Szymona Laksa. Wszyscy kompozytorzy to Polacy żydowskiego pochodzenia działający na obczyźnie.
Ignacy Waghalter urodził się 15 marca1882 roku w Warszawie, zmarł 7 kwietnia 1949 w Nowym Jorku. Pianista, dyrygent, kompozytor kształcił się początkowo w Warszawie, a od 1899 roku kontynuował studia pod kierunkiem Ksawerego Scharwenki w Konserwatorium Klindwortha-Scharwenki w Berlinie. W 1910 m.in. dyrygował pierwszym w Niemczech wykonaniem Symfonii h-moll Ignacego Jana Paderewskiego. W 1933, po dojściu Hitlera do władzy, opuścił Niemcy i przeniósł się początkowo do Pragi, w rok później do Wiednia. W 1937 wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie rok później się osiedlił. Skomponował m.in. Koncert na skrzypce i orkiestrę i Sonatę skrzypcową (nagroda Mendelssohna w 1902), opery: „Der Teufelsweg”, „Jugend”, „Mandragora”, „Ahasaverus und Esther”, operetki: „Der späte Gast”, „Wem gehört Helena”, „Bärbel”, „Lord Tommy”, „Der Weiberkrieg” oraz utwory kameralne i cykle pieśni.
Karol Leonard Bruno Rathaus urodził się 16 września 1895 w Tarnopolu, zmarł 21 listopada 1954 roku w Nowym Jorku). Kompozytor, pianista i pedagog studiował od 1913 kompozycję u Franza Schrekera w Wiedniu i z nim przeniósł się do Berlina, by kontynuować studia. Równocześnie studiował historię na Uniwersytecie Wiedeńskim, kończąc ją w 1922 w stopniu doktora. W 1930 roku skomponował operę „Fremde Erde” („Obca ziemia”). Skomponował też muzykę do pierwszych niemieckich filmów dźwiękowych, m.in. do „Der Mörder Dimitri Karamasoff”. W latach 1932-1934 był wykładowcą kompozycji w Paryżu, w latach 1934-1938 w Londynie. W 1938 zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. W latach 1940-1954 był wykładowcą w nowojorskim Queens College. Skomponował wiele utworów instrumentalnych, zbliżonych stylistycznie do twórczości Richarda Straussa, Gustava Mahlera i Igora Strawinskiego.
Szymon Laks urodził się 1 listopada 1901 roku w Warszawie, zmarł 11 grudnia 1983 w Paryżu. Kompozytor, dyrygent, pianista, pisarz, tłumacz. Przez dwa lata studiował matematykę na Uniwersytecie Wileńskim i Uniwersytecie Warszawskim. W 1921 roku wstąpił do Konserwatorium Warszawskiego, gdzie uczył się harmonii oraz kontrapunktu i kompozycji. W latach 1927-29 kontynuował studia muzyczne w paryskim Conservatoire National pod kierunkiem Paula Vidalа (kompozycja) i Henri Rabauda (dyrygentura). W swoich kompozycjach Szymon Laks łączył różne gatunki muzyczne, szukając nowej jakości na styku muzyki popularnej i poważnej. W jego utworach, szczególnie pieśniach, słychać inspirację bluesem, jazzem oraz folklorem polskim i żydowskim. W pierwszej połowie lat 30. współpracował z Aleksandrem Fordem, dla którego napisał partytury do filmów – „Sabra” (1933) i „Przebudzenie” (1934). W 1941 został aresztowany i internowany w obozie pod Orleanem. Deportowany w lipcu 1942 do Auschwitz-Birkenau, przeżył tam ponad dwa lata. Był kopistą i kapelmistrzem obozowej orkiestry męskiej. W październiku 1944 został przewieziony do obozu w Dachau (KL), gdzie doczekał wyzwolenia przez armię amerykańską. Do Paryża powrócił w maju 1945. Swoje obozowe przeżycia, w tym przede wszystkim pracę w obozowej orkiestrze, opisał w książce „Musiques d’un autre monde” (Paryż 1947), a następnie w „Grach oświęcimskich” (Londyn 1979, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau 1998). W okresie powojennym kontynuował twórczość muzyczną. W latach 70. poświęcił się działalności pisarskiej i przekładowej.
Początek koncertu „Żydowscy muzycy. Z Radomia w świat” o godz. 19. Uwaga! W związku z wprowadzeniem dodatkowych obostrzeń w wyniku epidemii COVID-19 koncert został przeniesiony do Zespołu Szkół Muzycznych.
Napisz komentarz
Komentarze