- 22 stycznia przypada 160. rocznica wybuchu tego niezwykle ważnego, choć finalnie przegranego przez Polaków zrywu niepodległościowego wymierzonego w Moskali i ich zaborcze rządy nad Polską – mówi Renata Metzger, dyrektor Powiatowego Instytutu Kultury. - Na ziemi radomskiej powstanie miało szerokie poparcie, a walki były intensywne. W samym powiecie radomskim, w jego obecnym kształcie, miało miejsce przynajmniej kilka znaczących bitew i potyczek, toczonych przez polskich bojowników ze zmiennym szczęściem, np. pod Wirem, Iłżą czy Jedlnią. Jednym z najbardziej znaczących epizodów powstania styczniowego w naszym regionie była bitwa pod Kowalą, 21 sierpnia 1863 roku, gdzie walczyły polskie oddziały pod dowództwem Władysława Eminowicza.
Podczas piątkowego spotkania w szkole podstawowej w Mazowszanach historyk Przemysław Bednarczyk, który organizował w Kowali rekonstrukcje historyczne, oraz podharcmistrz Maciej Kilarski, wieloletni komendant 51. Rzeszowskiej Drużyny Harcerskiej, jednej z najlepszych w Polsce grup rekonstrukcyjnych odwołujących się do czasów powstania styczniowego, opowiedzą o bitwie pod Kowalą, a także o innych epizodach wojennych powstania styczniowego na terenie obecnego powiatu radomskiego. Zobaczymy członków rzeszowskiej grupy w wiernych replikach umundurowania oraz uzbrojenia powstańczego, wysłuchamy również „Marszu Czachowskiego” (znanego też pod nazwą „Marszu Polonii”), będącego w czasie powstania styczniowego pieśnią równoważną z „Mazurkiem Dąbrowskiego”.
Początek spotkania o godz. 17.
Wydarzenie w Mazowszanach, którego współorganizatorem jest PSP im. Marii Konopnickiej w Mazowszanach, odbywa się w ramach cyklu spotkań historycznych „Retrospekcje. Powiat Radomski” organizowanych przez Powiatowy Instytut Kultury. Służą one popularyzacji lokalnych tradycji, przypominają historie - te duże i mniejsze, ważne dla społeczności gmin, określonych miejscowości. „Retrospekcje…” gościły już w większości gmin naszego powiatu, do gminy Kowala zawitają po raz pierwszy.
„Retrospekcje...” transmitowane będą na żywo na Facebooku PIK i na stronie Instytutu - www.pik.radom.pl.
Piątkowe spotkanie to dopiero początek upamiętniania rocznicy powstania styczniowego w powiecie radomskim. PIK planuje rozmaite wydarzenia przez cały 2023 rok - konkursy, spotkania, wystawy i wydawnictwo.
