Kilkudziesięciu patronów radomskich ulic i placów do osoby wielce dla Radomia – jego historii, życia politycznego,
gospodarki, kultury – zasłużone. W wielu przypadkach jest jednak tak, że dowiadujemy się, kim byli,
w momencie nazwania ich imieniem ulicy, a potem o ich wyjątkowości zapominamy.
Najlepsze wiadomości video z Radomia znajdziesz na naszym kanale na YouTube - TUTAJ.
„Z tego grodu w samym sercu Polski,
z dawnego Królestwa Polskiego, wywodzi
się mój ród… Im jestem starsza, tym czę-
ściej pojawiają się wspomnienia: piętrowego,
zielonego Radomia, ukochanego
podwórka, szaro-kolorowego dzieciństwa,
szczenięcych niepokojów. Takich podwó-
rek już w Polsce nie ma. Dzisiaj Radom
zmienił się, stracił swój małomieszczański
charakter” – pisała Maria Fołtyn w autobiografii
„Żyłam sztuką, żyłam miłością”.
Jedna z najwybitniejszych polskich śpiewaczek
operowych urodziła się 28 stycznia
1924 roku w Radomiu. Tu spędziła dzieciństwo
i młodość, tutaj – w Zakładach
Naukowych Marii Gajl – zdała maturę
pedagogiczną. Śpiewała już jako uczennica
– na niedzielnych mszach w kościele
bernardynów, na konspiracyjnych koncertach
w czasie okupacji. Choć z rodzinnego
miasta wyjechała tuż po zakończeniu
wojny, utrzymywała z Radomiem stałe
i serdeczne kontakty.
Naukę śpiewu solowego – jako sopran
dramatyczny – rozpoczęła Maria Fołtyn
w 1945 roku w oddziale Gdańskiego Instytutu
Muzycznego w Gdańsku-Wrzeszczu.
Równocześnie podjęła studia wokalne
pod kierunkiem Adama Didura w Katowicach,
a po jego śmierci w 1946 roku
uczyła się w Sopocie pod kierunkiem Ludwiga
i Wandy Hendrichów. W 1949 roku
ukończyła gdańskie studio muzyczno-dramatyczne
Iwo Galla. Po przeprowadzce
do Warszawy była uczennicą Ady Sari
(1950–1957), a w późniejszych latach pobierała
lekcje śpiewu u Giulii Tess w Vercelli
(1957). Była laureatką wielu mię-
dzynarodowych konkursów wokalnych,
m.in. w Vercelli (1956) i Chiararté (1957). Ponadto ukończyła, w 1973 roku, Wydział
Reżyserii Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej
w Warszawie.
Galeria
Jeszcze podczas studiów w Gdańsku,
w 1948 roku, przygotowywała tytułową
rolę w przedstawieniu „Halki” Stanisława
Moniuszki w Operze Leśnej w Sopocie.
W zastępstwie chorej solistki zadebiutowała
tą rolą w Operze Śląskiej w Bytomiu
31 stycznia 1949. Moniuszko i jego
twórczość zajmowali w życiu Marii Fołtyn
miejsce szczególne – Halkę zagrała ponad
200 razy. Po zaledwie jednym przedstawieniu
wróciła do Gdańska, gdzie
Iwo Gall przygotowywał inscenizację na
otwarcie Opery Bałtyckiej. Podczas szó-
stego przedstawienia została zauważona
przez Zdzisława Górzyńskiego i zabrana
przez niego do Warszawy, gdzie została
solistką Opery Warszawskiej, debiutując
rolą Balladyny w operze „Goplana”
Władysława Żeleńskiego. W 1962 zosta-
ła solistką teatru operowego w Lipsku,
a w latach 1965–1967 występowała w teatrach
operowych
Republiki Federalnej
Niemiec,
m.in. w Lubece
i Hamburgu. Po
powrocie do Polski
w latach 1967–
1970 była solistką
Teatru Wielkiego
w Łodzi.
Od 1971 Maria
Fołtyn zajęła się
reżyserią spektakli
operowych. Wyre-
żyserowała m.in.
„Halkę” w Hawanie,
Meksyku
i Ankarze oraz
„Straszny dwór”
w Bukareszcie.
Występowała tak-
że z recitalami m.in. w Bonn, Hamburgu,
Rzymie, Mediolanie, Moskwie, Leningradzie,
Pradze, Nowym Jorku, Toronto
i Ottawie i wielu innych. Niezmordowana
popularyzatorka twórczości operowej
i pieśniarskiej Moniuszki w latach
1978–1998 była dyrektorem artystycznym
Międzynarodowego Festiwalu Moniuszkowskiego
w Kudowie-Zdroju. Zrealizowała wszystkie opery swego ukochanego
kompozytora i jego „Śpiewnik domowy”
W 1988 założyła w Warszawie Towarzystwo
Miłośników Muzyki Moniuszki i została
jego prezesem. W latach 1992-2009
była dyrektorem i jurorką Międzynarodowego
Konkursu Wokalnego im. Stanisława
Moniuszki.
W 1999 roku, na 50-lecie pracy artystycznej,
znakomita sopranistka otrzymała
tytuł Honorowego Obywatela Radomia.
W 2000 przyznano jej doktorat honoris
causa Akademii Muzycznej im. Karola
Lipińskiego we Wrocławiu. Siedem lat
później została uhonorowana Złotym
Berłem – nagrodą Fundacji Kultury Polskiej
za wybitne osiągnięcia i wytrwałą
promocję muzyki polskiej na świecie.
Maria Fołtyn zmarła 2 grudnia 2012
w Warszawie. Ceremonia pogrzebowa,
o charakterze państwowym, odbyła się 10
grudnia w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej;
potem odprawiona została msza
święta w kościele św. Karola Boromeusza.
Artystkę pochowano na Cmentarzu
Powązkowskim w Warszawie, niedaleko
grobu Stanisława Moniuszki.
Do Radomia przyjeżdżała na koncerty
wspomnieniowe; była też podczas uroczystego
otwarcia sali jej imienia w Zespole
Szkół Muzycznych. Szkole muzycznej
podarowała pomnik, który odsłonięto
w czerwcu 2012 roku. Postument z brązu przedstawia Marię Fołtyn jako Halkę
i pierwotnie miał stanąć na Powązkach, na grobie sopranistki. Jednak najbliżsi artystki
przekonali ją, że pomnik może paść łupem
złodziei i właściwym miejscem będzie
Zespół Szkół Muzycznych.
Najświeższe wiadomości z Radomia i regionu znajdziesz na profilu CoZaDzien.pl na Facebooku - TUTAJ.
§1. Rekord Grupa Mediowa sp. z o.o., zwana dalej Administratorem udostępnia swoim użytkownikom możliwość nieodpłatnego korzystania z Forum Internetowego w serwisie www.cozadzien.pl zwanym dalej Forum, w celu zamieszczania komentarzy i opinii na tematy zamieszczonych publikacji oraz związanych z nimi wymianą poglądów i dyskusją.
§2. Dostęp do Forum posiadają wszyscy użytkownicy publicznej sieci Internet, którzy korzystają z serwisu www.cozadzien.pl zwani dalej Uczestnikami Forum. W celu zamieszczenia komentarza pod publikacją Uczestnik Forum po zapoznaniu się z treścią Regulaminu Forum wypełnia treść w ramce dostępnej pod publikacją wraz z podpisem. Uczestnik Forum może także wyrażać swoje opinie poprzez głosowanie tzw. „łapkami” pod zamieszczonymi komentarzami, które to głosy zliczane są w sposób automatyczny i aktualizowane przy kolejnych odsłonach strony.
§3. Uczestnik Forum publikuje swoje komentarze i opinie wyłącznie na własną odpowiedzialność. Administrator nie ponosi jakiejkolwiek odpowiedzialności za treści zamieszczane przez Uczestników Forum na łamach Forum.
§4. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści sprzecznych z prawem, naruszających prawa osób trzecich, zawierających treści pornograficzne, wulgarnych lub obscenicznych, wzywających do nienawiści rasowej lub wyznaniowej lub etnicznej, naruszających godność człowieka, nawołujących do przemocy czy też propagujących przemoc w świecie rzeczywistym.
§5. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści uznanych powszechnie za naganne moralnie, niezgodnych z zasadami współżycia społecznego, zawierających hejt, będących pomówieniami czy też celowo obraźliwych, w tym także oskarżeń i opinii szkalujących Administratora oraz naruszających dobre imię jego firmy, mediów, właścicieli i pracowników.
§6. Niedopuszczalne jest umieszczanie przez Uczestników na łamach Forum treści zawierających przekazy reklamowe, linki innych serwisów, treści będących reklamą, spamem oraz niezamówioną informacją handlową. Uporczywe zamieszczanie powtarzających się treści pod wieloma publikacjami a także komentarze nie związane w żaden sposób z publikacją i zbędne z uwagi na przedmiot dyskusji będą traktowane jako spam.
§7. Administrator zastrzega sobie prawo do usuwania treści, o których mowa w par. 4, 5 i 6 Regulaminu Forum a także innych wypowiedzi uznawanych przez niego za uciążliwe, jak również prawo do blokowania uczestnictwa w Forum w stosunku do osób naruszających postanowienia par. 4, 5 i 6 regulaminu. Wydawca może również przekazać pozostające w jego posiadaniu dane Uczestników Forum sądowi, prokuraturze, policji i innym uprawnionym organom państwa na potrzeby prowadzonych przez nie postępowań.
§8. Administrator prowadzi moderację automatyczną przez system antyspamowy wyposażony dodatkowo w filtr wulgaryzmów, który odpowiada za usuwanie treści zakwalifikowanych do tych kategorii. Moderacja ręczna stosowana jest w wyjątkowych przypadkach po analizie zgłoszeń wynikających z naruszeń par. 4, 5 i 6 oraz pozostałych zapisów regulaminu.
§9. Administrator zastrzega sobie prawo do wyłączenia Forum z treści prowadzonego przez siebie serwisu lub zmianę sposobu dodania komentarza w innych opcjach dostępnych pod ramką wpisu a także wyłączenia możliwości komentowania dla poszczególnych publikacji bez podawania przyczyn takiego działania.
§10. Administrator dołoży wszelkich starań w celu zapewnienia prawidłowego działania Forum oraz udzieli pomocy w rozwiązywaniu problemów dotyczących jego funkcjonowania.
§11. Uczestnicy Forum poprzez umieszczenie swoich komentarzy i opinii na stronach Forum zobowiązują się do przestrzegania Regulaminu Forum.
§12. Regulamin niniejszy obowiązuje od momentu jego opublikowania. Administrator zastrzega sobie prawo do wprowadzania zmian w niniejszym regulaminie. Wszelkie zmiany stają się obowiązujące w momencie ich opublikowania na stronie www.cozadzien.pl