Michał Kaczor
Środa Popielcowa przypada 46 dni przed Wielkanocą. Tego dnia katolików obowiązuje post ścisły, czyli ograniczenie liczby posiłków do dwóch lekkich i jednego do syta. W kościołach kapłani posypują głowy wiernych popiołem mówiąc "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię" lub "Prochem jesteś i w proch się obrócisz".
Popiół jest symbolem pokuty i uniżenia. Uzyskuje się go z palm poświęconych w Niedzielę Palmową.
W Kościele katolickim Środa Popielcowa rozpoczyna okres 40-dniowego postu, który symbolizuje czas spędzony przez Jezusa na pustyni. W czasie wielkiego postu wierni są zachęcani do podejmowania pokuty, refleksji i duchowej przemiany poprzez wyrzeczenia, modlitwę, dobre uczynki i inne formy ascezy.
Ze Środą Popielcową wiąże się także wiele zwyczajów ludowych. Od tego dnia przez cały okres wielkiego postu przestawano jeść mięso i krasić potrawy słoniną. Pozwalano sobie natomiast na jedzenie mleka, masła i śmietany. Głównym posiłkiem był żur z mąki żytniej lub owsianej.
- Środa Popielcowa była dniem, kiedy młodzież jeszcze mogła dopuścić się robienia psikusów. Celem były głównie niezamężne panny, którym, ku uciesze gapiów, przypinano do ubrań kawałki drewna, szmatki lub rybne szkielety. Ofiara żartów musiała wykupić się w karczmie fundując wszystkim gorzałkę. Zwyczaj ten oznaczał formę ostracyzmu społecznego, ponieważ dawniej założenie rodziny było podstawowym obowiązkiem i celem ludzkiego życia - mówi Marcin Stańczuk z Muzeum Wsi Radomskiej.
Łączy się z tym powiedzenie: „Zwiędła jak panna we Wstępną Środę”.
Wśród innych zwyczajów były m.in. obsypywanie się popiołem, czy obserwowanie pogody, aby przewidzieć przyszłe plony. Wiążą się z tym powiedzenia: „Gdy w Popielec pogoda służy, suchą wiosnę wróży”, „Jeśli we Wstępną Środę jest piękna pogoda, to w polu nadzwyczaj jest piękna uroda”, „Jeśli we Wstępną Środę świecą nocą gwiazdy, kury będą niosły, mówi u nas każdy”.
Napisz komentarz
Komentarze