Jako datę odzyskania przez Polskę niepodległości przyjmujemy 11 listopada, tymczasem Radom był wolny i samorządny już wcześniej. W sobotę, 2 listopada 1918 roku, po mszy za poległych w kościele św. Katarzyny, z gmachu Cesarsko-Królewskiej Komendy Powiatowej (dziś Urząd Miejski w Radomiu przy pl. Corazziego) zdjęto znaki okupacyjne, a zawieszono biało-czerwoną flagę, polskiego orła legionowego, herb Miasta Radomia i portret Józefa Piłsudskiego. W samo południe na frontowy balkon gmachu wyszli członkowie Komitetu Pięciu, komisarz Rządu Polskiego na powiat radomski Zygmunt Słomiński i komendant placu Józef Marjański. Do wiwatujących radomian przemówił wtedy Stanisław Kelles-Krauz: „Powiewały z tego balkonu sztandary carskie, pruskie, austriackie, jako symbole wrogich państw zaborczych. Obecnie – w imieniu Tymczasowego Komitetu Rządzącego – zawieszam nasz znak narodowy! Niech powiewa nad ich trony, na chwałę ludu polskiego, na pohybel wrogom! Niech żyje Polska!”.
„Wolne miasto wolnych obywateli” – radomskie obchody 101. rocznicy odzyskania niepodległości. Poniżej program obchodów:
Wtorek, 5 listopada, godz. 11.00
Projekcja tryptyku filmowego Radomianie dla Niepodległej
Trzy fabularyzowane dokumenty opowiadają o udziale radomian w walce o niepodległość i granice odrodzonej Rzeczypospolitej („Republika Radomska”, „Na pomoc Orlętom”, „W bojach o niepodległość i granice”). Każda z części tryptyku filmowego poprzedzona będzie wstępem autora filmów, historyka Przemysława Bednarczyka (OKiSz Resursa Obywatelska, ul. Malczewskiego 16)
Środa, 6 listopada, godz. 17.00
„Herb Radomia na przestrzeni wieków” –spotkanie z dr. hab. Henrykiem Seroką, autorem monografii historycznej „Herb Radomia” (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Piłsudskiego 12)
Piątek, 8 listopada
godz. 9.00 - XV Marsz Wolności „Na straży ładu i bezpieczeństwa”, w 100-lecie powstania Policji Państwowej. O godz. 9.00 msza św. za dusze polskich policjantów pomordowanych w Katyniu. Po nabożeństwie krótka prelekcja historyczna na temat początków radomskiej policji - Adam Duszyk (Katedra Radomska, ul. Sienkiewicza 13). Ok. godz. 10.00 przemarsz na pl. Corazziego i symboliczne przypomnienie wydarzeń z 2 listopada 1918 roku związanych z powstaniem Republiki Radomskiej. Następnie przemarsz pod Pomnik Czynu Legionów w Rynku. O godz. 10.30 dowódcy grup rekonstrukcyjnych złożą meldunek Józefowi Piłsudskiemu (w tej roli emerytowany dyrektor VI LO Adam Wasilewski). Wystąpienia okolicznościowe, odśpiewanie Mazurka Dąbrowskiego, złożenie wiązanek kwiatów pod pomnikiem. Udział grup rekonstrukcyjnych: Szkolna Grupa Rekonstrukcji Historycznej w barwach 145. Pułku Strzelców Kresowych; Szkolna Grupa Rekonstrukcji Historycznej w barwach Ochotniczej Legii Kobiet. Organizator: VI LO z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jana Kochanowskiego w Radomiu.
godz. 17.00 – wernisaż „Marywil – ogień i czas. Ceramiczne dziedzictwo Radomia”. Ekspozycja przygotowana przez Tomasza Staniszewskiego i Martę Trojanowską przybliży zapomniane dziedzictwo ceramiczne Radomia – 102-letnią historię fabryki Marywil. Jest to pierwsza taka wystawa o ikonie przemysłu Radomia; fabryce, która począwszy od czasów carskiej Rosji, poprzez dwudziestolecie międzywojenne i lata PRL była jednym z wiodących producentów płytek ceramicznych, wyrobów ogniotrwałych i kamionkowych w kraju i poza jego granicami. Zostaną na niej pokazane zbiory m.in. autorów wystawy, Archiwum Państwowego w Radomiu, Radomskiej Biblioteki Cyfrowej oraz prywatnych osób. Zgromadzone dokumenty i pamiątki składają się na fascynujące dzieje Marywilu, ale i przybliżają estetykę, którą wciąż możemy zachwycać się, chodząc po posadzkowych dywanach w radomskich kamienicach (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Piłsudskiego 12, sala 36).
Sobota, 9 listopada
godz. 10.00 - Rowerowy Rajd Niepodległości - VIII Memoriał Muńka (MOSiR Borki, ul. Stasieckiego 78)
godz. 17.00 - Muzyka naszych czasów - recital fortepianowy Piotra Sałajczyka. W programie utwory Karola Szymanowskiego, Witolda Lutosławskiego, Władysława Szpilmana i Mieczysława Wajnberga. Koncert dofinansowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury (Zespół Szkół Muzycznych, ul . 25 Czerwca 70)
godz. 18:00 – „Pieśni i sonety miłosne. Koncert z okazji Święta Niepodległości”. Wykonawcy: Marcin Bronikowski – baryton; Jan Jakub Bokun – dyrygent; Radomska Orkiestra Kameralna. W programie m.in. pieśni Mieczysława Karłowicza, sonety miłosne Tadeusza Bairda (Sala Koncertowa UM, ul. Żeromskiego 53), impreza biletowana.
Niedziela, 10 listopada
godz. 11.11 - VII Radomski Bieg Niepodległości - zapisy i szczegóły na www.biegiemradom.pl.
godz. 16.00 - widowisko „Wyśpiewana Niepodległa. Historia nutami pisana” (sala Oratorium ul. Grzybowska 22)
Poniedziałek, 11 listopada
godz. 7 .00 – 17.00 - impreza samochodowa „Superoes” z okazji Święta Niepodległości (Automobilklub Radomski, ul. Warszawska 17/21)
godz. 10.45 - obchody oficjalne 101 rocznicy Odzyskania Niepodległości: godz. 10.45 - zbiórka uczestników uroczystości i pocztów sztandarowych przed Katedrą Opieki Najświętszej Maryi Panny w Radomiu (ul. Sienkiewicza 13; godz. 11.00 - uroczysta msza św. w Katedrze Opieki Najświętszej Maryi Panny; godz. 12.15 - przemarsz uczestników pod Pomnik Czynu Legionów w Rynku; godz. 12.35 - wystawienie warty honorowej przy Pomniku Czynu Legionów, złożenie meldunku Dowódcy Garnizonu Radom; godz. 12.40 - odegranie Hymnu Państwowego, wystąpienie okolicznościowe, odznaczenia, Apel Pamięci, salwa honorowa, złożenie kwiatów pod Pomnikiem Czynu Legionów, wiązanka melodii Orkiestry Wojskowej.
Wtorek, 12 listopada
godz. 18.00 - koncert muzyki polskiej nauczycieli i uczniów Zespołu Szkół Muzycznych w Radomiu (ZSM, ul . 25 Czerwca 70)
Czwartek, 14 listopada
godz. 18.00 – „Naszej Niepodległej” II edycja. Wieczór poezji patriotycznej -publiczność będzie miała okazję wysłuchać interpretacji wierszy o tematyce patriotycznej przez osoby różnych środowisk działających w Radomiu. Usłyszymy m.in. przedstawicieli służby zdrowia, policji, aktorów, poetów, dziennikarzy, polityków, spółdzielni mieszkaniowych, ośrodków kultury, sportowców i ZHP. Nie zabraknie pieśni i piosenek patriotycznych w wykonaniu absolwentów i uczniów V LO im R. Traugutta, zaś przy fortepianie zasiądzie Robert Grudzień. Nad całością czuwać będzie Agnieszka Gierwatowska i Zofia Falkiewicz ( RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56).
Piątek, 15 listopada
godz. 15.30 - Memoriał Szachowy Marszałka Józefa Piłsudskiego (Młodzieżowy Dom Kultury, ul. Słowackiego 17)
godz. 18.00 - wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych, w tym występy artystyczne uczestników zajęć muzycznych organizowanych w Domu Kultury Borki. (DK Borki, ul. Sucha 2)
Sobota, 16 listopada
godz. 15.00 - Spacer po Radomiu „Za mundurem panny sznurem” (zbiórka: parking przy Cmentarzu Prawosławnym, ul. Warszawska 15).
21-24 listopada V Dni Lwowa i Kresów Wschodnich:
21 listopada, godz. 17.00 – „Przyśniła się dzieciom Polska” - montaż słowno -muzyczny w wykonaniu młodzieży z PSP nr 17 w Radomiu (RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56)
22 listopada, godz. 17.00 - prelekcja i prezentacja książki „Dwa powstania – blaski i cienie obrony Lwowa w 1918/19 roku” – wykład dr Damiana K. Markowskiego – historyka, pracownika IPN, znawcy historii Kresów, autora książek „Płonące Kresy”, „Anatomia strachu”, „Sowietyzacja obwodu lwowskiego 1944–1953” oraz „Dwa powstania – bitwa o Lwów 1918”, a także dziesiątków artykułów w czasopismach i opracowaniach historycznych (RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56)
23 listopada, godz. 17.00 – „Rozśpiewany Lwów” - występ zespołu Tyligentne Batiary (RKŚTiG Łaźnia, ul. Żeromskiego 56)
24 listopada, godz. 12.30 uroczysta msza św. u Bernardynów, w intencji Orląt Lwowskich –Synów Ziemi Radomskiej, poległych w obronie polskości Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w wojnie 1918–1919 r. (kościół pw. św. Katarzyny, ul. Żeromskiego 6/8)
