Akcja została przeprowadzona na zlecenie urzędu miejskiego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie "roPSAN" skupiające rodziców walczących ze sprzedażą alkoholu nieletnim. Audytorzy skontrolowali 83 sklepy, w których można nabyć alkohol oraz 20 lokali gastronomicznych.
W akcji brało udział dwóch audytorów: jeden niepełnoletni oraz jedna dorosła osoba, interweniująca w chwili, gdy sprzedawca był gotowy sprzedać alkohol. Wyniki są alarmujące: na 206 prób tylko w 78 przypadkach sprzedawcy odmówili sprzedaży alkoholu, w 99 przypadkach sprzedawca wycofał się z takiego pomysłu dopiero po interwencji dorosłego audytora, a 29 osób - nie zważając na uwagi dorosłej osoby - były gotowe sprzedać trunek z procentami nieletniej osobie. Sklepy, w których ekspedienci nie sprzedali alkoholu nieletniemu audytorowi, otrzymały certyfikat. Kontrola była przeprowadzona dwukrotnie. Osoby, które po pierwszej części akcji były gotowe sprzedać trunek nastolatkowi, zostali zaproszeni na specjalne spotkanie informacyjne. - Mam nadzieję, że te wyniki uświadomią naszemu społeczeństwu oraz samym sprzedawcom, jak istotna jest ich rola w przeciwdziałaniu dotyczącym nadmiernego spożycia alkoholu w naszym mieście. Te działania mają również na celu uświadomienie sprzedawcom, że łamanie przepisów dotyczących sprzedaży alkoholu nieletnim grozi utratą koncesji. Mam nadzieję, że wyniki badań przyniosą w przyszłości pozytywny efekt - mówiła podczas konferencji podsumowującej projekt (27 grudnia), wiceprezydent Anna Kwiecień.
- Ponad 60 procent sprzedawców pracujących w radomskich sklepach i lokalach gastronomicznych sprzedaje napoje alkoholowe niepełnoletniej młodzieży. Taki wynik uzyskaliśmy na podstawie 206 prób zakupu napoju. Okazuje się, że najłatwiej jest go nabyć na stacjach benzynowych, co potwierdza się w kilku polskich miastach - wyjaśniał Bogusław Prajsner, prezes "roPSAN".
Oto wyniki kontroli: odmowa sprzedaży odmowa po interwencji próba sprzedaży pomimo interwencji
małe/średnie sklepy spoż.: 47 45 10
stacje paliw: 4 11 3
lokale gastronomiczne: 13 18 9
super/hipermarkety: 14 25 7
Podczas kontroli sprawdzano również reakcję osób postronnych, będących świadkami sprzedaży alkoholu nieletnim. W 178 przypadkach klienci byli zupełnie obojętni, siedem osób zareagowało: trzy stanęły po stronie dorosłego audytora zwracającego uwagę sprzedającemu, zaś cztery nie zgadzały się z audytorem.
Jak zaznaczał Bogusław Prajsner, podane wyniki nie są podstawą do wyciągnięcia konsekwencji prawnych. Stowarzyszenie proponuje wprowadzenie - w każdym z przebadanych punktów, gdzie doszłoby do sprzedaży alkoholu - oświadczeń z podpisami sprzedawców, deklarujących kontrolę dowodu tożsamości u każdego klienta, którego wygląd wskazuje na to, że może mieć mniej niż 25 lat. Naruszenie tych zobowiązań miałoby się wiązać się z konsekwencjami dyscyplinarno-finansowymi, takimi, jak nagana czy obcięcie premii. Prezes stowarzyszenia ma również zamiar złożyć pismo do biskupa radomskiego, aby ten wystosował apel do diecezji dotyczący spożycia alkoholu przez niepełnoletnich w czasie rozpoczynającego się właśnie karnawału. Zapowiedział również, że w akcję informacyjną będą także zaangażowane rady rodziców w poszczególnych radomskich szkołach, natomiast uczniowie otrzymają ulotki informacyjne.
Prezydent Anna Kwiecień dodała, że miasto chce stale monitorować to negatywne zjawisko oraz edukować sprzedawców i nastolatków zapewniając, że w 2013 roku akcja zostanie przeprowadzona ponownie. Ponadto do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz do Państwowej Inspekcji Handlowej zostanie przesłana lista punktów przygotowana przez stowarzyszenie, gdzie mogło dojść do sprzedaży alkoholu - będą one nadzorowane. Na konferencji była również obecna Ewa Ćwiek, kierownik Biura Działalności Gospodarczej i Zezwoleń Urzędu Miejskiego. Zapytana przez jednego z dziennikarzy o liczbę cofnięć koncesji na sprzedaż alkoholu w radomskich sklepach, odpowiedziała, że było osiem takich przypadków. Ale taką decyzję podejmuje Samorządowe Kolegium Odwoławcze. Jak wyjaśniała, w minionych latach SKO nie przychylało się do wniosków urzędników o cofnięcie koncesji placówkom, które naruszały prawo dotyczące osób nieletnich i to pomimo dowodów wskazujących, że doszło do złamania kodeksu.
