Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjEiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjEiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=

Spacerkiem po mieście: Cmentarz żydowski

Spacerkiem po mieście: Cmentarz żydowski

Przez wiele lat radomscy Żydzi nie mieli swojego cmentarza - grzebani byli na żydowskich nekropoliach w Przytyku i Kozienicach. Dopiero w 1831 roku, gdy w mieście wybuchła epidemia cholery, dla wyznawców religii mojżeszowej wyznaczono miejsce pochówku przy trakcie kozienickim, na terenie ówczesnej wsi Gołębiów. Sześć lat później, sytuacja prawna ułożyła się tak korzystnie, że teren można go było uznać za żydowski cmentarz wyznaniowy. W kolejnych latach nekropolię powiększano, dokupując kolejne działki. W latach 1902-11 nekropolię podzielono na kwatery, ogrodzono murem i wybudowano ohel.Podczas II wojny światowej Niemcy kompletnie zniszczyli cmentarz. Macewy posłużyły m.in. do brukowania ulic w mieście i pasa startowego na lotnisku. W latach 1948-1949 trafiły tu szczątki Żydów pomordowanych przez Niemców podczas II wojny, m.in. w podradomskich obozach pracy. Ostatni pochówek odbył się w 1951 roku.

Przez następne dziesięciolecia nekropolia była systematycznie dewastowana. Przez jej teren poprowadzono drogę do pobliskiego zakładu, okoliczna ludność wypasała tu krowy.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+

W 1989 roku został zarejestrowany Społeczny Komitet Rewaloryzacji Cmentarza Żydowskiego w Radomiu, a inicjatorem uporządkowania nekropolii był pochodzący z Radomia Chaim Kincler. W staraniach poparł go ówczesny wojewoda Jan Rejczak. Uporządkowany teren został ogrodzony murem, w 1998 roku wybudowano nowy ohel, a kilkadziesiąt odzyskanych po wojnie macew z lat 1851-1938 ustawiono w dwóch rzędach na wprost bramy, tworząc swego rodzaju aleję główną cmentarza. W 2001 roku na jej końcu postawiono pomnik poświęcony radomskim Żydom poległym w obronie Rzeczypospolitej w powstaniu styczniowym 186 oraz podczas I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej. Fragmenty macew zaś wmurowane zostały po wewnętrznej stronie okalającego nekropolię muru. Są to z reguły klasyczne macewy z piaskowca, z typowymi dla żydowskiej sztuki sepulkralnej zdobieniami w formie dłoni w geście błogosławienia, świecznikami, dzbanami, lwami czy księgami.

Niedługo potem odnaleziono kolejną dużą partię płyt nagrobnych i zrodził się pomysł, by zbudować z nich na cmentarzu pomnik. W 2010 roku, dzięki zaangażowaniu władz Radomia, służby więziennej Polski i Izraela oraz izraelskim sponsorom, odsłonięto zaprojektowane przez radomskiego architekta Tadeusza Derlatkę lapidarium w formie półkolistego muru z zaakcentowanym centralnie motywem menory. W uroczystościach brał m.in. udział naczelny rabin Polski Michael Schudrich.
W sierpniu 2012 podczas budowy nowego ogrodzenia lotniska na Sadkowie odkryto kolejne płyty nagrobne - w pobliżu hangaru, zbudowanego w 1943 roku przez Niemców. Kilka tygodni później wróciły na ul. Towarową. W maju ubiegłego roku z kolei na cmentarz trafiły fragmenty macew, które jedna z mieszkanek Radomia odkryła w materiale z rozbiórki kupionego przez nią domu, który został wybudowany w czasie II wojny światowej.

Obecnie nekropolia zajmuje działkę w kształcie prostokąta, o powierzchni 5 ha.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Na podstawie informacji ze strony internetowej Szlak Pamięci Żydów Radomskich „Ślad”

Chcemy, żeby nasze publikacje były powodem do rozpoczynania dyskusji prowadzonej przez naszych Czytelników; dyskusji merytorycznej, rzeczowej i kulturalnej. Jako redakcja jesteśmy zdecydowanym przeciwnikiem hejtu w Internecie i wspieramy działania akcji "Stop hejt".

Dlatego prosimy o dostosowanie pisanych przez Państwa komentarzy do norm akceptowanych przez większość społeczeństwa. Chcemy, żeby dyskusja prowadzona w komentarzach nie atakowała nikogo i nie urażała uczuć osób wspominanych w tych wpisach.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjMiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjMiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=

#WieszPierwszy

Najnowsze wiadomości

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE1IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE1IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Najczęściej czytane

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Polecamy