Rezydencja przy dawnej ul. Lubelskiej (obecnie Żeromskiego 46) powstawała w latach 1833-37 na zlecenie Stefana Balińskiego i według jego projektu. Baliński był malarzem, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, wykładowcą w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie; uczył go sam Antonio Corazzi.
To jedna z pierwszych reprezentacyjnych rezydencji klasycystycznych wybudowanych w stylu pałacowym, które powstały w Radomiu. Pałac stanowi właściwie zespół budynków, z których główny, pierwotnie parterowy, powstał w oddaleniu od ulicy, od której oddzielony był – na linii ulicy – ceglanym murem ze zdobioną bramą; obecnie dziedziniec, na którym rośnie okazały kasztanowiec, jest odsłonięty. Od frontu wybudowano bliźniacze, wolno stojące oficyny zwale pawilonami. W głębi był ogród i stajnie. Budynek główny ma symetryczną, siedmioosiową fasadę z frontonem ozdobionym ryzalitem z pilastrami, nakrytym płaskim trójkątnym szczytem. Fasada w parterze ma dekoracyjnie opracowane krawędzie kamieni podkreślające ich układ (boniowanie).
Baliński pomieszczenia rezydencji i jej pawilonów wynajmował różnym przedsiębiorcom i instytucjom; choćby w 1839 r. założył tu wraz z malarzem J. Karmańskim drukarnię. Baliński wraz z rodziną mieszkał tu do 1840 r., kiedy to objął urząd budowniczego guberni warszawskiej. Po jego śmierci (1872 r.) w pałacu mieściły się m.in.: Fabryka Robót Kościelnych i Salonowych W. Krzywickiego i M. Morawskiego.
Pod koniec XIX w. pałac nabył Józef Hempel, który stworzył tu dużą bibliotekę ofi arowaną miastu (prowadził ją Sejmik Powiatowy, który założył w obiekcie też drukarnię). Organizował tu także wystawy starożytności i dzieł sztuki, a dochód z nich przeznaczał na szczytne cele. W budynku w okresie międzywojennym mieściły się redakcje kilku lokalnych czasopism (głównie
endeckich). W 1925 r. ulokowała się tu Szkoła Muzyczna im. F. Chopina, zainicjowana i prowadzona przez M. Glogiera.
Po bezpotomnej śmierci syna Józefa Hempla spadkobiercy sprzedali go rodzinie Tomczyków.
Obecnie pałac pełni funkcje mieszkalno–handlowe; do rejestru zabytków został wpisany w 1987 r. Znajduje się na szlaku turystycznym „Zabytki Radomia” (obejmuje najcenniejsze obiekty historyczne ukazujące rozwój Radomia od wczesnośredniowiecznej osady po dzielnice powstałe w XX wieku).
***
M. Kowalik, Pałace, pałacyki, dworki (3), “Wczoraj i Dziś Radomia” 2000, nr 6, s. 23-26.
J. Sekulski, Encyklopedia Radomia, Radom 2009, s. 47.
C. Tomczyk, Ulica Lubelska (dziś Żeromskiego) i jej mieszkańcy w latach 1815-1862, „Biuletyn Kwartalny Radomskiego Towarzystwa Naukowego” 1996, t.XXXI, z. 1-4.
