Strażnicy miejscy prowadzą kontrole w oparciu o posiadane upoważnienia wydane przez Prezydenta Miasta Radomia na mocy ustawy Prawo ochrony środowiska. Uprawniają one funkcjonariuszy do wejścia na posesje i sprawdzenia czy w paleniskach nie są spalane odpady.
Kontrole palenisk na nieruchomościach prywatnych mogą być prowadzone w godzinach od 6 do 22, a na terenach, gdzie jest prowadzona działalność gospodarcza przez całą dobę.
Podstawa prawna: artykuł 9 u ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005 r. nr 236, poz. 2008, z późn. zmianami) oraz artykuł 379 i artykuły 380 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 25, poz.150, z późn. Zmianami).
Na podstawie posiadanego upoważnienia strażnik jest uprawniony do:
1. wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6.00 do 22.00 – na pozostały teren;
2. przeprowadzania badań lub wykonywania niezbędnych czynności kontrolnych;
3. żądania pisemnych lub ustnych informacji do wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
4. żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyka kontroli.
Według obowiązujących przepisów osoba, która udaremnia lub utrudnia wykonanie kontroli paleniska popełnia przestępstwo zagrożone karą do 3 lat pozbawienia wolności. W sytuacji, gdy właściciel posesji odmawia wpuszczenia funkcjonariuszy, na miejsce wzywana jest policja.
Patrole sprawdzą w pierwszej kolejności, czy właściciel posiada certyfikat świadczący o tym, że użyte do spalania paliwo spełnia odpowiednie parametry (należy podczas zakupu opału poprosić sprzedającego o świadectwo jakości opału). Jeśli posiada, a mimo tego jakość paliwa budzi wątpliwości (np. wygląd przypomina zabronione muły lub floty), wówczas strażnicy mogą pobrać próbkę węgla i popiołu do badania laboratoryjnego.
Podstawa prawna: Art. 6c pkt. 1 Ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.
Od 1 lipca 2018 r. nie wolno spalać mułów i flotokoncentratów węglowych oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z ich wykorzystaniem, węgla kamiennego w postaci sypkiej o uziarnieniu 0-3 mm oraz paliw zawierających biomasę o wilgotności w stanie roboczym powyżej 20 proc. (np. mokrego drewna);
