Historia radomskiej komunikacji - część I

[gallery id=780]

Pierwszą próbę utworzenia zorganizowanego transportu miejskiego w Radomiu podjęto już w roku 1929 - powołano wówczas przedsiębiorstwo pod nazwą Miejska Komunikacja Autobusowa, które szybko zaprzestało swojej działalności. Dwa lata później - w roku 1931 - zadanie to próbował udźwignąć prywatny przedsiębiorca, lecz nie udało mu się długo funkcjonować, głównie z powodu dużego zubożenia ludności. Wówczas większość radomian poruszało się po mieście pieszo. W roku 1950 trzecią próbę podjęła kolejna firma przewozowa: Miejska Komunikacja Samochodowa, ale również ona nie zapoczątkowała regularnych przewozów osób po radomskich ulicach.

NA GLINICE I DO KOSOWA

1 stycznia 1954 roku utworzono Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji i to właśnie tę datę uznaje się za formalne zapoczątkowanie regularnej komunikacji miejskiej w Radomiu. Na początku swojej działalności firma ta dysponowała 10 autobusami i obsługiwała pięć linii o łącznej długości 37 kilometrów. Z pierwszej zajezdni MPK, która mieściła się w dzielnicy Zamłynie - na terenie pomiędzy ulicą Świerczewskiego (obecnie Okulickiego) i rzeką Mleczną na ulice wyjeżdżało 7 autobusów - pozostałe 3 stanowiły rezerwę na wypadek awarii któregoś z pozostałych pojazdów.

Już pod koniec 1954 roku władze miasta zapowiedziały powiększenie taboru o kolejnych 15 pojazdów. Potrzeby przewozowe okazały się duże, ponadto zapowiadano dynamiczny rozwój miasta. Przez cały 1954 rok radomskie autobusy miejskie przewiozły w sumie ok. 3,4 miliona pasażerów. Autobusy obsługiwały wówczas linie 1, 2, 3 i 4. Wiosną 1955 roku uruchomiono nową linię numer 6, której zadaniem było odciążenie linii 2 i 4 oraz skomunikowanie mocno zaludnionych Glinic z centrum miasta.

Na początku czerwca 1955 roku do zajezdni MPK dotarły trzy pierwsze sztuki z zapowiadanych kilkunastu autobusów. Tabor przewoźnika wzbogacił się o pojazdy marki Star 52. Szybko skierowano je do obsługi linii 3 i 5. Szczególnie w wakacje "piątka" wymagała wzmocnienia, ponieważ całe rodziny radomian licznie wybierały się w pogodne dni wolne od pracy na wypoczynek do lasu w podradomskim Kosowie (przy pętli Pruszaków).

PASAŻEROWIE - ROZBÓJNICY

Już w tamtych czasach zachowanie niektórych pasażerów mocno odbiegało od norm - zdarzały się bowiem chuligańskie napady na konduktorki i kierowców, aby wymusić darmowe przejazdy. Dyrekcja MPK zapowiedziała więc zmasowane kontrole. Mandaty karne groziły nie tylko za jazdę bez biletu, ale również między innymi za... niewłaściwe wchodzenie i wychodzenie z autobusów, stanie na stopniach w drzwiach czy zanieczyszczanie pojazdów.

Tabor przewoźnika był systematycznie modernizowany i rozbudowywany. Kolejne cztery nowe Stary dotarły do zajezdni w lipcu 1956 roku, Jeden z nich trafił na dodatkową brygadę linii 6, zaś trzy pozostałe zastąpiły stare wozy, które z powodów technicznych nie nadawały się już do przewozu ludzi po radomskich ulicach. Pod koniec trzeciego kwartału 1956 roku radomskie MPK dysponowało 24 pojazdami. 18 z nich codziennie wyjeżdżało przewozić pasażerów, natomiast reszta stała w zajezdni jako rezerwa. Pomimo wielu trudności radomska komunikacja została uznana pod koniec 1956 roku za jedną z najlepiej zorganizowanych w Polsce - w ogólnopolskim rankingu zajęliśmy drugie miejsce, ustępując tylko przedsiębiorstwu transportowemu z Gdańska. Zajezdnia MPK dysponowała już w tym okresie dwoma własnymi dystrybutorami paliwowymi, uniezależniając się w ten sposób od CPN.

STARY I SANY

W kwietniu 1957 roku do bazy MPK na Zamłyniu trafiły pięć nowych wozów marki Star w ramach tak zwanych centralnych przydziałów. Ilość nowych pojazdów nie pozwoliła tym razem ani na zwiększenie częstotliwości kursowania na już istniejących trasach, ani na uruchomienie nowych linii. Zastąpiły one najbardziej wysłużone wozy, w tym trzy chaussony. Miesiąc po tej dostawie przedstawiciele MPK oraz prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Radomiu pojechali do Kielc i udało się im wynegocjować przydział do naszego miasta 15 nowych starów, co pozwoliło m. in. na uruchomienie następnej linii miejskiej, oznaczonej numerem 7.

W listopadzie 1958 roku trafiło do nas 12 autobusów marki San. Zaplanowano dalszą rozbudowę połączeń komunikacyjnych, według założeń w ciągu kolejnych dwóch lat radomianie mieli mieć do dyspozycji już 12 linii autobusowych. Część z nich miała obsługiwać pierwszą dużą dzielnicę bloków mieszkalnych, czyli budujące się w tamtym okresie nowe osiedle XV-lecia PRL. Przez kilka pierwszych tygodni od dostawy nowe sany stały w zajezdni, i to nie z powodu niskich temperatur nie dawało się ich uruchomić do obsługi linii, ale... brakującej kadry kierowców. MPK nie dostało bowiem zgody na zwiększenie zatrudnienia.

W 1959 roku autobusy radomskiej komunikacji przewiozły ponad 21,5 miliona pasażerów i przejechały w tym okresie ponad 2 miliony 630 tysięcy kilometrów.