"Sąsiedzkie dźwięki", reż. Kleber Mendonça Filho, prod. Brazylia 2012, czas trwania: 124 min.
Współczesna Brazylia, jedno z tamtejszych wielkich
miast. Dzielnica klasy średniej. Życie w filmie Filho - precyzyjne, chłodne,
rozgrywające się w przestrzeni brazylijskiego osiedla - wydaje się wyjątkowo
poukładane. Większość domów należy do tej samej rodziny. Ci, którzy je
wynajmują, funkcjonują w klanowej wspólnocie, odgradzając się od zewnętrznego
świata. Jednak ulice są niespokojne, dochodzi do aktów wandalizmu i nagle
mieszkańcy idą po – zdawać by się mogło – rozum do głowy.
Pewnego dnia w okolicy pojawia się prywatna firma
ochroniarska, która proponuje mieszkańcom swoje usługi. Kto jednak i przed czym
powinien tu być chroniony? I czy nowi ochroniarze rzeczywiście gwarantują
mieszkańcom bezpieczeństwo? Nowoczesna, bezosobowa architektura, pełna drzwi,
okien i krat, staje się metaforą emocji bohaterów. Za wysokimi ogrodzeniami
ciągną się puste, wąskie korytarze, wypełnione przez tytułowe „sąsiedzkie
dźwięki”. Te głosy działają na wyobraźnię, w sterylne przestrzenie wdziera się
pragnienie zemsty wykorzystanych i oburzonych. Reżyser potęguje uczucie
niepewności, sprawnie myli tropy, coraz głębiej wciąga widza w swoją grę,
zapowiadającą nieuchronną katastrofę.
Piękne zdjęcia, ciekawie pokazane ludzkie
charaktery, intensywny świat gestów i dźwięków – to wszystko znajdziemy w filmie
Klebera Mendonçy Filho. To także opowieść o tym, że jednym z najbardziej
nieoswojonych stanów w życiu współczesnego człowieka pozostaje strach – z nim do
dziś nie umiemy walczyć.
W swoim werdykcie jury FIPRESCI 12. MFF T-Mobile
Nowe Horyzonty we Wrocławiu (Alison Frank, Müge Turan, Aleksandra Salwa),
przyznając Sąsiedzkim dźwiękom swoją nagrodę, uzasadniało: „Za umiejętność
wykreowania uczucia niepokoju u widzów dzięki fabule i niesamowitemu
wykorzystaniu przestrzeni i dźwięku. Byłyśmy pod wrażeniem sposobu, w jaki
odzwierciedlone są w filmie współczesne problemy społeczne Brazylii, gdzie
traumatyczna wiejska przeszłość ma swoje odbicie w miejskich
habitatach.”
Recife w stanie Pernambuco to piąte co do
wielkości miasto Brazylii, skupiające w sobie większość problemów typowych dla
południowoamerykańskich metropolii. Setúbal jest młodszym, spokojniejszym
sąsiedztwem Boa Viagem, obecnie jednej z najdroższych dzielnic Recife,
zabudowanej nowoczesnymi wieżowcami o różnych formach. Setúbal charakteryzuje
się mniejszą skalą, bardziej mieszczańską, rodzinną atmosferą. Obie nadmorskie
dzielnice, położone są przy plaży, która zasłynęła z głośnych w latach 90.,
śmiertelnych ataków rekinów. To właśnie w tej okolicy, w której mieszkał sam
reżyser, zostały nakręcone Sąsiedzkie dźwięki. Inspiracją scenariusza filmu
były jego notatki, wynik codziennego obcowania z miejscem, z sąsiadami,
obserwacji życia po drugiej stronie ulicy, spacerów po specyficznej,
eklektycznej przestrzeni osiedla.
nagrody:
MFF w Rotterdamie 2012 – nagroda krytyków
FIPRESCI
CPH PIX 2012 – New Talent Grand PIX; 12.
MFF T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu - nagroda
krytyków FIPRESCI;
MFF w São Paulo 2012 – najlepszy film;
Oslo Films from the South Festival 2012 – nagroda
FIPRESCI;
Gramado Film Festival 2012 – Nagroda Publiczności,
Golden Kikito dla najlepszego reżysera i dźwiękowca, Kikito Critics Prize;
Cinema City w Nowym Sadzie 2012 – najlepszy film w
ramach Educons Hungry Days;
Festival do Rio 2012 – najlepszy film i
scenariusz
Źródło: kino Helios
