Radio Rekord Radom 29 lat z Wami Radio Rekord Radom 29 lat z Wami
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjEiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjEiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=

70 rocznica obławy i bitwy pod Piotrowym Polem

70 rocznica obławy i bitwy pod Piotrowym Polem


Pamięć o tych wydarzeniach corocznie kultywuje koło Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej  w Iłży przy współudziale kombatantów oraz władz samorządowych na czele z Burmistrzem Iłży. Podczas obchodów nieocenioną pomocą jak zawsze służyli Rafał Nachyła - dyrektor  Miejsko-Gminnego Ośrodku Sportu i Rekreacji w Iłży oraz Krzysztof Kozera - przewodniczący Komisji Edukacji, Kultury, Kultury Fizycznej i Sportu Rady Powiatu w Radomiu.

1 października 2014 roku przypada 70 rocznica ciężkiej bitwy, jaką w lasach pod Piotrowym Polem stoczyły pododdziały zgrupowania  formującego się pułku piechoty AK ziemi iłżeckiej, dowodzone przez por. Wincentego Tomasika ps. „Potok”. Nowoformowane zgrupowanie liczyło około 700 partyzantów Armii Krajowej dopiero szkolonych i źle uzbrojonych. 1 października o godz. 4 Niemcy rozpoczęli obławę. Pod nieobecność dowódcy por. Tomasika, zaskoczone pododdziały AK stacjonujące w różnych miejscach kompleksu leśnego pod Piotrowym Polem zostały zaatakowane przez kilka tysięcy żołnierzy niemieckich (akcja antypartyzancka o kryptonimie „Wotan”). W wyniku bitwy zginęło 57 żołnierzy polskich, 11 rosyjskich i przeszło ok. 300 niemieckich żołnierzy.

Zobacz galerię zdjęć

Uroczystości upamiętniające te wydarzenia  rozpoczęły się o godz. 10 mszą świętą w kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia NMP w Iłży. Następnie  wszyscy uczestnicy udali się przemarszem na iłżecki cmentarz parafialny. Po drodze delegacje złożyły  wiązanki pod pomnikiem generała brygady Antoniego Hedy ps. „Szary”, urodzonego w Małomierzycach dowódcy partyzanckiego działającego  w czasie wojny na terenie okręgu kieleckiego i radomskiego.

Na Cmentarzu przy mauzoleum odbyły się okolicznościowe przemówienia m.in.: organizatora Rafała Nadgrodkiewicza – prezesa Zarządu Koła ŚZŻ AK w Iłży, posła Zbigniewa Bąka, radnego sejmiku województwa mazowieckiego Zbigniewa Gołąba oraz Burmistrza Iłży Andrzeja Moskwy Zzłożono wiązanki kwiatów oraz wieńce przy pomniku upamiętniającym poległych partyzantów, ale także żołnierzy września 1939 r., którzy polegli w dniach 8-9 września 1939 r. w bitwie pod Iłżą.

Po zakończeniu uroczystości  patriotyczno-religijnej w Iłży  uczestnicy przejechali  pod pomnik na Piotrowym Polu, gdzie odbył się ostatni etap uroczystości tj. przemówienia oraz składanie wieńców przez poszczególne delegacje.

W uroczystości uczestniczyli żyjący jeszcze kombatanci z całej Polski pamiętający tamte wydarzenia (znaczącą grupą były osoby mieszkające w okolicach Gdańska),  poczty sztandarowe, delegacje władz samorządowych, poszczególnych służb mundurowych, lasów państwowych, ochotniczych straży pożarnych, wszelkie organizacje i stowarzyszenia  m.in. „strzelec”, młodzież oraz okoliczni mieszkańcy.  Na zakończenie każdy z uczestników mógł spróbować przygotowanej specjalnie na życzenie kombatantów potrawy czyli bigosu.

Podczas uroczystości odbyła się impreza towarzysząca – VII Rajd Rowerowy Śladami Iłżeckich Oddziałów Partyzanckich.  Na Piotrowym Polu przy pomniku odbyło się zakończenie rajdu, gdzie uczestnicy otrzymali dyplomy, książki oraz upominki. Uczestnikom gratulacje składali:  dyrektor MGOSiR w Iłży, Burmistrz Iłży, Starosta Starachowic oraz przedstawiciel WKU w Radomiu.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+

Dla wytrwałych zjazd zakończono tradycyjnie spotkaniem przy ognisku.

Kapitan Wincenty Tomasik ps. „Potok” urodził się w 1910 roku we wsi Kolonia Wierzchowiska w powiecie iłżeckim. Szkołę średnią ukończył w Ostrowcu Świętokrzyskim, a podchorążówkę w Ostrowi Mazowieckiej. Służbę wojskową odbył w 58 pułku piechoty w Poznaniu. Przed wybuchem wojny budował umocnienia wojskowe koło Biedruska. Po napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę, walczył w obronie Poznania a po wycofaniu pułku, na stanowisku  dowódcy plutonu bronił Lublina. Unikając niewoli radzieckiej w okolicy Łucka, wrócił w rodzinne strony.

1 października 1944 roku dowódca pułku Wincenty Tomasik nie zdążył wrócić do oddziału a wszelkie próby przebicia się nie doszły do skutku. Pod koniec października i pierwszych dniach listopada pułk został zdemobilizowany a „Potok” mianowany ostatnim komendantem Podobwodu „Dolina”.

W Polsce Ludowej aresztowano ok. 40 żołnierzy z oddziału „Potoka”, przetrzymywani byli w więzieniu UB w Starachowicach.  „Potok”  podczas aresztowania został ranny w nogę. Wyrokiem sądu wojennego został skazany na 12 lat więzienia. Po zwolnieniu osiedlił się na ziemi gdańskiej i podjął tam pracę.

Kpt. Wincenty Tomasik zmarł w Opaleniu koło Gdańska. Rok wcześniej zmarła również jego żona Anna ps. „Róża”, która przed i w czasie wojny była nauczycielką w szkole podstawowej we wsi Podkońce, gdzie partyzancką kwaterę miał jej mąż. Oboje są pochowani na mauzoleum w Iłży.

Na tablicy pamiątkowej brzmi napis: „Kpt. WINCENTY TOMASIK ps. „POTOK”  Dowódca 1 Pułku Armii Krajowej im. Ziemi  Iłżeckiej  1910-1993. ANNA TOMASIK ps. „RÓŻA” intendentka 1 Pułku Armii Krajowej im. Ziemi  Iłżeckiej  1913-1991 24.02.1994 - Cześć Ich Pamięci! Podkomendni.”

Krótki opis jak dojechać do pomnika na Piotrowym Polu.

Z Iłży do pomnika na Piotrowym Polu jest ok. 6 km. Jadąc z miasta kierujemy się  na Rzeszów,  na skrzyżowaniu dróg w miejscowości Błaziny Dolne należy skręcić w lewo (przy skrzyżowaniu stoi, po lewej stronie od Iłży, widoczna przydrożna figura-krzyż z 1931 roku), jadąc  dalej prosto po prawej stronie mijamy kościół w miejscowości Koszary, następnie dojeżdżamy do widocznej ściany lasu, gdzie droga dalej prowadzi prosto do pomnika (ok. 1 km) a w dalszej kolejności do wsi Piotrowe Pole. Ciekawostką jest, że trakt leśny  to droga powiatowa oraz najkrótszy szlak  w linii prostej,  prowadzący z Iłży do Ostrowca Świętokrzyskiego.

Będąc w okolicy warto zobaczyć inne miejsca symbolizujące a nierozerwalnie związane z lasami i partyzantami.  Patrząc z Iłży w kierunku na Grabowiec i dalej Sienno, wsie położone wzdłuż ściany lasu (Rybczyzna, Borcuchy, Franciszków, Zawały, Wólka Modrzejowa, Magrabczyzna, Mołdawa, Dębowe Pole) przez cały czas wojny dawały schronienie i pomoc partyzantom, co prowadziło do  represji ze strony okupanta.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Z danych Instytutu Pamięci Narodowej z Kielc, należy przypomnieć, że w dniach 16-19 października 1943 roku Policja Porządkowa (Ordnungspolizei) zabiła 105 Polaków, w tym 30 kobiet, 31 dzieci we wsiach: Mołdawa, Zawały, Wólka Modrzejowa, Wólka Kolonia, Dębowe Pole, Borsuki, Karczma Miłkowska.  Spalono szereg zagród, a całkowicie wieś Zawały. Ok. 50 ofiar spalono żywcem.

W dniu 28 września 1944 roku Policja Porządkowa (Ordnungspolizei) na Piotrowym Polu  i Wólce Grabowieckiej rozstrzelała 21 osób i 12 uprowadziła. Spalono całą wieś Piotrowe Pole.

W lesie Iłżeckim na „drodze telefonowej”, która łączy Leśniczówkę Kruki z południowo-zachodnią  częścią wsi Koszary,  postawiono w 2010 roku tablicę upamiętniającą stacjonowanie jednostek partyzanckich. We Wsiach Dębowe Pole, Wólka Modrzejowa, Zawały, Piotrowe Pole znajdują się tablice upamiętniające wydarzenia II wojny światowej.

Dla zainteresowanych szukających wiedzy o bitwie oraz tajemnicach lasów iłżeckich polecam książki:

Marian Langer Lasy i ludzie. Wspomnienia z Lasów Starachowickich 1939-1945, Warszawa 1993;

Stanisław Rogala PIOTROWE POLE, Łódź 1986; Adam Bednarczyk, Marian Langer Zgrupowanie partyzanckie „Potoka”, 1984.

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjMiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjMiIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+DQo=

#WieszPierwszy

Najnowsze wiadomości

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE1IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE1IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Najczęściej czytane

PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjE5IiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K

Polecamy