Szyldoza - choroba (nie tylko) radomska

Do ograniczenia chaosu reklamowego, zwłaszcza w zabytkowym śródmieściu Radomia rada miejska przymierza się od dobrych kilku lat. Dotychczas zresztą nie było powszechnej zgody na to, że z szyldozą trzeba coś zrobić. Dla jednych było to oczywiste - nadmiar i pstrokacizna nie tylko zasłaniają detale zabytkowych kamienic, nie tylko męczą wzrok, ale także są w gruncie rzeczy antyreklamą, bo przechodzień/potencjalny klient zwyczajnie się w tym chaosie gubi. Ale też spora druga twierdziła, że przedsiębiorczości ograniczać nie wolno, a jakikolwiek zakaz związany z reklamą, byłby tej przedsiębiorczości tłamszeniem. Poza tym – nie ma skutecznych narzędzi prawnych do walki z reklamowym chaosem, więc radomską uchwałę w tej kwestii na pewno zaraz uchyli wojewoda.

SPOSOBY NA WALKĘ Z CHAOSEM

Teraz jednak na wspólnym posiedzeniu spotkali się członkowie komisji kultury i komisji rozwoju miasta, by przekonać się, czy jednak z szyldozą nie można byłoby powalczyć. Zaproszono fachowca – warszawskie stowarzyszenie Miasto Moje a w Nim, które od paru lat pokazuje, że reklamowy bałagan da się uporządkować i okiełznać. Warto zauważyć, że kiedy rok temu Aleksandra Stępień przyjechała do Radomia na zaproszenie Łaźni i pokazywała, jak banery szpecą polskie miasta, a także przekonywała, że można i warto to zmienić, na sali najwięcej było dziennikarzy. Nikt z radnych wtedy się nie pojawił.

Ludzie chcą żyć w dobrych przestrzeniach publicznych – przekonywała teraz członków połączonych komisji Aleksandra Stępień. - jaka powinna być ta dobra przestrzeń? Powinna odpowiadać zapotrzebowaniu mieszkańców, powinna być przyjazna i nieść obietnicę różnorodnych, społecznych aktywności. Przestrzeń publiczną można wykreować, ale można też ją zabić. A reklama jest jedną z podstawowych przeszkód w kreowaniu dobrej przestrzeni publicznej.

Z badań TNS OBOP wynika, że nie lubimy reklamowego chaosu – aż 78 proc. respondentów opowiedziało się za regulacjami, które zapewnią ład w krajobrazie. I takie regulacje istnieją od lat. np. w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego można dokładnie zdefiniować, co to jest szyld, a co jest reklamą, ile powierzchni danego budynku zgadza się uchwałodawca na reklamę poświęcić, jak duża może być każda z nich i gdzie konkretnie może wisieć. Można też najbardziej cenny historycznie fragment miasta objąć parkiem kulturowym i tam zawrzeć zasady ochrony obiektów przed zalewem reklamy. W ostateczności można się uciec wprost do zarządzenia prezydenta.

KRAKÓW SOBIE PORADZIŁ

Estetyzacja przestrzeni może przebiegać na dwa sposoby: jako estetyzacja autorytatywna, czyli oparta na zakazach i nakazach albo jako estetyzacja, powiedzmy, partycypacyjna, kiedy wspólnie staramy się wypracować jakiś konsensus – mówiła Aleksandra Stępień. - Ten drugi sposób jest znacznie lepszy, bo jeśli przekonamy do czegoś właścicieli sklepów, firm i punktów usługowych, zamiast im nakazywać, efekt będzie trwalszy.

Miast, które uznały, że szyldoza z całą pewnością nie poprawia estetyki, jest coraz więcej. Skutecznie z chorobą reklamową poradził sobie np. Kraków, który objął parkiem kulturowym stare miasto i wprowadził zasadę, że jednemu punktowi należy się jeden szyld. Okazało się, że sklepy, kawiarnie i usługodawcy nie potracili wcale klientów.

W przypadku wyboru tej drogi ważna jest na równi determinacja władz miasta i konsekwencja plastyka miejskiego, jak i presja samych mieszkańców oraz mediów – zauważyła prezes stowarzyszenia Miasta Moje a w Nim.

Okazuje się, że już bardzo wiele miast utworzyło w magistracie stanowisko plastyka miejskiego, który nie tylko pilnuje wdrażania miejscowego prawa w zakresie estetyki, ale także je kreuje i służy pomocą właścicielom lub najemcom. W Bydgoszczy plastyk miejski ma nawet radę estetyki.

NAJPIERW SIĘ ZASTANOWIĄ

Łódź z kolei wprowadziła Księgę Standardów ul. Piotrkowskiej, którą dostaje każdy najemca czy właściciel nieruchomości na deptaku, a w której zapisano m.in., w jakim stylu jest dana kamienica, gdzie można tu umieścić reklamę, jak zaprojektować witrynę, by nie gryzła się z elewacją, jak powinien wyglądać ogródek przed kawiarnią czy nawet potykacz.

Tworzenie własnej, miejskiej polityki reklamowej można zacząć choćby od konsultacji społecznych. Takie właśnie przeprowadzono w Toruniu, gdzie mieszkańcy fotografowali przykłady dobrej i złej reklamy; potem zdjęcia pokazano na wystawie i przeprowadzono dyskusję – zachęcała Aleksandra Stępień.

Choć połączone siły obu komisji miały wypracować jakieś wnioski od razu, na gorąco, radni uznali, że najpierw muszą się dokładnie zapoznać z materiałem wyjściowym. Ustalono, że prezentację stowarzyszenia Miasto Moje a w Nim dostaną pocztą elektroniczną i spokojnie się nad nią zastanowią. Przygotują także listę przykładów najbardziej rażącej szyldozy. I dopiero wtedy – w obecności prezydenta i dyrektora Miejskiej Pracowni Urbanistycznej – zaproponują środki zaradcze.

A Państwo? Uważacie, że w Radomiu rzeczywiście panuje chaos reklamowy i trzeba go opanować? Zróbcie więc zdjęcia zarówno złych, jak i dobrych przykładów reklamy i przyślijcie do nas. Opublikujemy je, a potem przekażemy radnym.