Tytułem wstępu
Puszcza Kozienicka jest bardzo dobrze
znana mieszkańcom Radomia. To kompleks leśny o powierzchni około
30 000 hektarów, który urzeka bogactwem przyrody i jest wspaniałym
miejscem na wypoczynek. Położona jest na granicy powiatu
kozienickiego i radomskiego. Obecna nazwa utrwaliła się dopiero w
XIX wieku. Przedtem była nazywana Puszczą Jedleńską. Z historii
wiemy, że tereny te upodobał sobie król Władysław Jagiełło,
który często polował i nocował w Jedlni.
Aby zachować piękno roślinności
oraz naturalnych lasów na terenie Puszczy został utworzony w 1983
roku Kozienicki Park Krajobrazowy. Na jego terenie znajduje się 15
rezerwatów, gdzie w każdym podjęte są ochroną tylko niektóre
składniki przyrody. Stanowią one 1/3 powierzchni całego Parku.
Najsłynniejszym rezerwatem są Źródła Królewskie, które swoją
nazwę zawdzięczają starej miejscowej wieści, jakoby sam król
Jagiełło pijał wodę z lokalnego źródła. Stwierdzono tu aż 201
gatunków roślin, co jest gratką dla botaników.
Warto również wspomnieć o 307
uznanych pomnikach przyrody. Stanowią one w głównej mierze
pojedyncze drzewa lub grupy drzew. Najbardziej znanym jest dąb
szypułkowy „Zygmunt August”, a także głaz narzutowy „Cygańska
Bryczka”. Turystyczną atrakcją jest utworzona w
2007 roku stacja meteorologiczna. Składa się z czujnika
temperatury, czujnika wilgotności, deszczomierza, wiatromierza i
czujnika usłonecznienia. Zainstalowano tam również kamerę
internetową, która śledzi pogodę w całej Puszczy.
Dla turysty
W wyniku działań
miejscowych nadleśnictw i samorządów zostały przygotowane wiaty
ze stołami i ławami, parkingi leśne, pola biwakowe i tarasy
widokowe. W Augustowie i przy nadleśnictwach: Kozienice, Radom i
Zwoleń znajdują się izby edukacyjne wyposażone w sprzęt audio –
wizualny oraz liczne eksponaty. Swoją wiedzą dzielą się
przygotowani leśnicy. Równie atrakcyjne są opracowane ścieżki
dydaktyczne.
|
lp |
nazwa ścieżki |
rodzaj |
lokalizacja |
długość (km) |
czas przejścia (h) |
|
1 |
Pionki |
przyrodnicza |
rez. „Pionki” |
1,5 |
1,5 - 2 |
|
2 |
Pionki |
krajobrazowa |
rez. „Pionki” |
3 |
2 - 3 |
|
3 |
Jedlnia |
przyrodniczo- leśna |
rez. „Jedlnia” |
2,5 |
2,5 |
|
4 |
Krępiec
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjciIGRhdGEtcmV2aXZlLWlkPSI0NGIxNzY0MWJjOTg4OTU5NmEyZDdiN2ZkNTRiNWZlNSI+PC9pbnM+
|
przyrodniczo - krajobrazowa |
rez. „Krępiec” |
2,5 |
2,5 |
|
5 |
Miodne |
przyrodniczo - leśna |
rez. „Miodne” i „Ługi Helenowskie” |
3,5 |
3 |
|
6 |
Królewskie Źródła |
dydaktyczna |
rez. „Źródło Królewskie” |
3 |
2 - 3 |
|
7 |
Królewskie Źródła |
przyrodniczo - leśna |
rez. „Źródło Królewskie” |
0,5 |
0,5 |
|
8 |
Śródborze |
przyrodniczo - leśna |
leśnictwo „Przejazd” |
3 |
2 - 3 |
|
9 |
Nad Pacynką |
przyrodniczo - leśna |
Las Rajecki
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
PGlucyBkYXRhLXJldml2ZS16b25laWQ9IjQxIiBkYXRhLXJldml2ZS1pZD0iNDRiMTc2NDFiYzk4ODk1OTZhMmQ3YjdmZDU0YjVmZTUiPjwvaW5zPg0K
|
4 |
2,5 – 3,5 |
Od 2005 roku
wyznaczone zostały szlaki rowerowe przez Zarząd Kozienickiego
Parku Krajobrazowego. Jest to 15 dobrze oznakowanych tras od 3 do 53
kilometrów i są podzielone na różne stopnie trudności. Oznaczone
są kolorami: zielonym, czerwonym, niebieskim, żółtym i czarnym.
1. Bartodzieje PKP
- Goryń - Stare Mąkosy - Stoki - rezerwat Ponty - Augustów -
rezerwat Źródło Królewskie - Garbatka-Letnisko - Czarnolas.
Długość trasy:
46 km
2. Brzóza -
Przejazd - rezerwat Zagożdżon - Augustów - Pionki - Suskowola -
Sucha - Koszary - Zwoleń.
Długość trasy:
38,4 km
3.
Jedlnia-Letnisko PKP - Groszowice - Sadków - Radom lotnisko.
Długość trasy:
12 km
4. Lesiów PKP -
Jastrzębia - rezerwat Ciszek - Kieszek - rezerwat Jedlnia -
Jedlnia-Letnisko - Słupica - rezerwat Ługi Helenowskie - Antoniówka
- Policzna - Czarnolas.
Długość trasy:
53,7 km
5. Świerże
(prom) - rezerwat Góźdź - Cztery Kopce - rezerwat Zagożdżon -
Augustów - Januszno - Żytkowice PKP - Brzustów - Anielówka -
Jedlanka - Zwoleń.
Długość trasy:
50,35 km
6. Kozienice (ul.
Radomska, straż pożarna) - Śmietanki - Ruda - Molendy -
Garbatka-Letnisko (destylarnia żywicy) - Garbatka Podlas - Bąkowiec
- Wola Klasztorna - Opactwo - Zajezierze PKP.
Długość trasy:
27 km
7. Rezerwat Ciszek
- Stoki.
Długość trasy:
3 km
8. Pionki
(Nadleśnictwo Kozienice) - Skansen Kolejki Leśnej - rezerwat
Brzeźniczka - "Leśniczówka".
Długość trasy:
7,5 km
9. Piotrkowice wał
- Majdany - Kozienice ośrodek MGOSiR - Cudów - Przewóz - rzeka
Wisła.
Długość trasy:
12,8 km
10. Kozienice
Urząd Miasta - Przewóz
Długość trasy:
2,7 km
11. Piaski - Wólka
Tyrzyńska - Samwodzie - wał wiślany - Piotrkowice - Holendry
Kuźmińskie - Nowa Wieś - Świerże Górne - Jesionki - Wola
Chodkowska - Bobrowa Woda - Duch - Stanisławice - "Leśniczówka"
- Kajzerówka - Śmietanki - Piaski
Długość trasy:
53,55 km
12. Nowa Wieś -
Holendry Piotrkowskie - Majdany - Chartowa - Julianówka.
Długość trasy:
10 km
13. Wola
Chodkowska - Ryczywół - Wilczkowice Górne (rzeka Wisła).
Długość trasy:
7,5 km
14. Kozienice
(biblioteka publiczna) - Budy - Katarzynów - Stanisławice
Długość trasy:
4,2 km
15. Ośrodek
Edukacji Ekologicznej i Integracji Europejskiej Lasów Państwowych w
Jedlni-Lotnisko - rezerwat Jedlnia - rezerwat Ciszek - Królewska
Droga - Wielka Góra - Szlabanowa Droga - Dąbrowa Kozłowska -
rezerwat Jedlnia - Ośrodek Edukacji Ekologicznej i Integracji
Europejskiej Lasów Państwowych w Jedlni-Letnisko.
Długość trasy:
17,5 km.
W granicach
kozienickiego parku znajduje się 25 zabytków, które warto
zobaczyć. Są to m.in. kościoły, kapliczki, cmentarze, budynki
pałacowe i gospodarcze. Oprócz tego można odwiedzić muzea i skanseny.
- Oleksów - kościół z XVII wieku
- Policzna - kościół i pałac z XIX wieku wraz z parkiem
- Brzóza - kościół klasycystyczny z XIX wieku
- Sieciechów - ruiny fortu twierdzy Modlin, kościół z XVIII wieku
- Zwoleń - kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z XVI wieku wraz z kaplicą Kochanowskich
- Gródek - kościół renesansowy z XVI wieku
- Jedlnia - teren łowów króla Jagiełło
- Czarnolas - muzeum Jana Kochanowskiego
- Pionki - skansen kolejki wąskotorowej
- Augustów - Izba Dydaktyczno - Muzealna
- Żytkowice - pomnik Legionistów poległych w bitwie pod Laskami i Anielinem
Ciekawostki
Podczas zarazy w Krakowie w 1466 roku Władysław Jagiełło przybył do swojej rezydencji letniej w Kozienicach wraz z żoną, gdzie rok później przyszedł na świat przyszły król Polski Zygmunt I Stary. Na cześć tego wydarzenia powstał obelisk w Siedlcach, który przetrwał do dziś i jest jednym z najstarszych w Polsce.
Puszcza Kozienicka odegrała również ważną rolę w zwycięskiej bitwie pod Grunwaldem. Polowania i bartnictwo (zlikwidowane w XIX wieku) były źródłem pożywienia. Mięso posypywano solą i przechowywano.
Tutaj obozowały wojska Kościuszkowskie i walczyli powstańcy styczniowi.
Podczas I Wojny Światowej trwały
tutaj regularne walki. Do dziś przetrwały pozostałości po 26-ciu
cmentarzach z tamtego okresu.
