Jaja malowano już w starożytnym Egipcie, Cesarstwie Rzymskim i Mezopotamii. Najstarsze znane pisanki pochodzą z Mezopotamii. Te odkryte na ziemiach polskich datowane są na koniec X wieku. Zarówno w starożytności, jak i jeszcze w średniowieczu wykorzystywano je w obrzędach magicznych. Zwyczaj zdobienia jajek związany był z wiosną, a barwiono je aż do czerwca. Słowianie malowali pisanki, by wręczać je sobie podczas Jarych Godów. Wierzono, że takie jajko zapewnia obdarowanemu zdrowie i pomyślność.
Nic dziwnego, że jajko -będące według ludowych wierzeń znakiem życia, przedmiotem mającym moc odradzania, przekazywania życia ludziom, roślinom, zwierzętom – stało się w pewnym momencie elementem chrześcijańskiej symboliki wielkanocnej. Skorupka jajka symbolizuje zamknięto grotę grobu Jezusa, a jej popękanie oznacza powstanie z martwych. Także kolory, na jakie barwi się jajka, nie są przypadkowe. Fioletowy i niebieski to oznaka Wielkiego Postu, czerwony symbolizuje przelaną na krzyżu krew Chrystusa, a zielony, żółty i brązowy to radość.
Jest kilka rodzajów barwionych jajek. O pisance mówimy wtedy, kiedy jajka pomalowaliśmy roztopionym woskiem, a potem ufarbowaliśmy w barwiącym wywarze. Kraszanki z kolei to jaja gotowane w barwiącym wywarze. Drapanki się wydrapuje w zabarwionej skorupce przy pomocy ostrego narzędzia. Oklejanki to jajka oklejane tkaninami, włóczką lub płatkami kwiatów. Nalepianki z kolei robi się oklejając skorupki kolorowym papierem.
Podpowiadamy, czym zabarwić jajka, które potem możemy dodatkowo ozdobić - pomalować farbami, wydrapać wzór według gotowego szablonu (jeśli ktoś jest mniej artystycznie uzdolniony) okleić włóczką, wstążeczkami czy użyć naklejek. Jednak zanim zaczniemy barwienie, wybierzmy jajka - im jaśniejsza skorupka, tym czystszy i bardziej intensywny kolor pisanki.
Najpopularniejszy naturalny barwnik do jajek do cebula. Im więcej łupin gotowanych razem z jajkami i dłuższy czas gotowania, tym intensywniejszy kolor. Łupiny cebuli dają brązowy, a nawet lekko czerwony odcień. Brązowy barwnik uzyskamy także z gotowania fusów z kawy i czarnej herbaty liściastej.
https://www.cozadzien.pl/zdjecia/kiermasz-wielkanocny-w-urzedzie-miejskim-zdjecia/90693
Do zrobienia żółtych pisanek będą potrzebne: kurkuma, woda i ocet. Do niedużego naczynia trzeba wlać 1,5 litra wrzątku i dodać 4 łyżki kurkumy, 3 łyżki soli i 3 łyżki octu spirytusowego. Ugotowane jajka zanurzamy w tym roztworze i trzymamy do uzyskania pożądanego odcienia żółtego. Intensywny żółty kolor powinnaś uzyskać już po 2 godzinach.
Skorupki w kolorze zielonym z kolei uzyskamy gotując jajka w liściach szpinaku, natce pietruszki, zielonej herbacie, liściach mięty lub w pokrzywie. W przypadku zielonej herbaty napar warto zrobić wcześniej i odstawić do naciągnięcia. Wtedy kolor będzie bardziej intensywny.
Nasze pisanki mogą być też niebieskie, a to dzięki wywarowi z czerwonej kapusty. Niebieski kolor da także zanurzenie gotowanych jajek w roztworze z suszonych lub mrożonych jagód.
Jak zabarwić jajka na różowo? Do tego potrzebujemy soku z buraków, wody i octu. Jajka gotujemy na twardo w soku z dodatkiem 3 łyżek soli i 3 łyżek octu spirytusowego. Intensywność koloru zależy od czasu trzymania jajek w soku.
Cebula, ale czerwona przyda się do barwienia jajek na czerwono. Im wywar z łupin mocniejszy, tym kolor czerwony bardziej intensywny. Zamiast czerwonej cebuli można też użyć słodkiej papryki.
Niezależnie od tego, na jaki kolor barwimy, warto dodać do wywaru odrobinę octu, kwasku cytrynowego albo soku z cytryny. Wtedy barwa będzie trwalsza. Po barwieniu, wystudzeniu i wysuszeniu pisanek można je delikatnie przetrzeć ściereczką nasączoną oliwą. Będzie pięknie błyszczeć.
