Przez dziesięciolecia skazani byli na zapomnienie. Teraz historycy odkrywają prawdę o żołnierzach powojennego podziemia niepodległościowego. We wtorek (8 września) w Miejskiej Bibliotece Publicznej odbyła się konferencja z okazji 70.lecia powstania Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość.Do Radomia przyjechali historycy z IPN z Lublina i Kielc. Zarys historii Zrzeszenia WiN w latach 1945 – 49 przedstawił dr Sławomir Poleszak, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Lublinie. Dr Ryszard Śmietanka–Kruszelnicki z Kielc, od blisko 20 lat bada historię niepodległościowego podziemia antykomunistycznego z powiatów radomskiego i kozienickiego. W 2003 roku wydał książkę na ten temat. Przyznał, że chociaż od tamtej pory, znalazł odpowiedzi na wiele pytań, to wiele pozostaje jeszcze do zrobienia. - Należy wyjaśnić ostatni okres działania radomskiego inspektoratu, czyli sierpień-wrzesień 1946 roku. Tu pojawił się pewien kontekst ze sprawą rtm. Pileckiego. Okazuje się, że być może ten wątek wniesie nowe informacje – powiedział.
Dr Marek Jedynak mówił o postawach środowisk kombatanckich WiN wobec rzeczywistości PRL. Młode pokolenie reprezentowała radomianka Marta Gołąbek, uczestniczka Centralnego Projektu Badawczego IPN „Aparat represji wobec podziemia niepodległościowego w latach 1945 – 1956”. W bibliotece nakreśliła historię Komendy Powiatowej Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w Radomiu (1945-1947). Do przypadającej 9 września rocznicy uwolnienia więźniów politycznych z radomskiego więzienia, nawiązał w swoim referacie Marcin Sołtysiak z radomskiego oddziału IPN. Prof. dr hab. Grzegorz Motyka mówił o zwalczaniu struktur podziemia niepodległościowego przez NKWD, natomiast dr Krzysztof Busse o działalności pionu walki z bandytyzmem Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w regionie radomskim w latach 1945-1947. Ostatnim wykładem było wystąpienie dr Sebastiana Piątkowskiego, w którym nakreślił propagandowy obraz WiN i NSZ-NZW w prasie częstochowskiej lat 1945-1949.
Organizatorem konferencji był lubelski oddział IPN.
