"Zapomniany Legion". Premiera filmu w TVP

W najbliższą sobotę w TVP Historia odbędzie się premiera filmu dokumentalnego „Zapomniany Legion”. Pomysłodawcą i reżyserem obrazu jest Przemysław Bednarczyk, znany radomski historyk.

Obraz opowiada historię Legionu Puławskiego, polskiej formacji walczącej w czasie I wojny światowej u boki Rosji. Pomysłodawcą „Zaginionego Legionu” jest Przemysław Bednarczyk, znany radomski historyk, autor wielu scenariuszy widowisk historycznych, filmów dokumentalnych („Rok 1863”), zdobywca m.in. Nagrody Św. Kazimierza, a także doradca prezydenta miasta ds. kształtowania pozytywnego wizerunku miasta na arenie ogólnopolskiej.

- Pomysł zrodził się w 2013 roku, gdy na horyzoncie pojawiła się setna rocznica wybuchu I wojny światowej, która jest globalnie przyćmiona przez historię II wojny światowej. Przy takich okazjach są tematy, które są regularnie odświeżane, jak na przykład Legiony Piłsudskiego. My natomiast podjęliśmy temat formacji zupełnie zapomnianej, przeciwników Legionów Piłsudskiego. Uznaliśmy, że temat mało popularny i mało znany, będzie kluczem do sukcesu – mówi reżyser.

Legion Puławski, to formacja zainicjowana w 1914 roku przez środowiska narodowe o orientacji prorosyjskiej, które uważały, że największym zagrożeniem dla Polski podczas I wojny światowej były Austro-Węgry i Niemcy. Legion był początkiem formowania  polskich sił zbrojnych walczących po przeciwnej stronie niż Legiony Piłsudskiego. - Został on utworzony bo wydaniu odezwy przez wielkiego księcia Mikołaja Mikołajewicza, naczelnego wodza armii rosyjskiej, w której Rosjanie zapowiadali utworzenie państwa polskiego pod berłem carów, mającego powstać w wyniku połączenia ziem wydartych Niemcom. Rosjanom głównie jednak chodziło o włączenie Polaków do armii rosyjskiej. Narodowa demokracja, z Romanem Dmowskim na czele uznała, że to dobra okazja by stworzyć polską formację, która zaistniałaby nie tylko na froncie, ale także w przestrzeni politycznej, jako przeciwników Niemiec i Austro-Węgier – dodaje autor filmu. Legion był tworzony w Chełmie, następnie w Lublinie i Puławach, ale nie tylko. - Podczas pracy nad produkcją, gdy wiele przy okazji uczyłem się, bo nie miałem początkowo tak szczegółowej wiedzy na ten temat, zostałem zaskoczony. Okazało się to, że również w Radomiu miała powstać 741 drużyna, która miała zasilić formację Legionu Puławskiego.

Film ukazuje nie tylko dzieje powstania jednostki, ale także poszczególnych bohaterów. Jak podkreśla twórca dokumentu, to niezwykle barwne postaci. - To mnie właśnie urzekło przy szukaniu informacji na temat legionu. Dowiedziałem się o istnieniu ludzi, o których wcześniej nie słyszałem, a znaczyli wiele nie tylko dla formacji czy naszego regionu, ale także dla Polski.

Do lokalnych bohaterów należą m.in. Henryk Bagiński, twórca historii wojskowości polskiej po I wojnie światowej, który uczęszczał do Szkoły Handlowej w Radomiu, a pochodził z Klwowa.

To także Bolesław Srzednicki (znany jako Richard Bolesławski), który po nakręceniu w 1921 roku filmu „Bitwa warszawska” wyjechał do USA, gdzie w Hollywood zrobił oszałamiająca karierę. Jest on autorem jednego pierwszych kolorowych filmów pt. „The garden of Allah” (film otrzymał honorowego Oskara w 1937 roku). W Alei Gwiazd znajduje się jego gwiazda.

Bednarczyk przyznaje, że tryb powstawania filmu nie jest wzorcowym przykładem tworzenia filmów dokumentalnych. - Najważniejszy jest pomysł, także na to, jak film zrealizować. Na widza najbardziej oddziałują obrazy dynamiczne, barwne i atrakcyjne dla oka, o wiele bardziej niż dokumenty archiwalne czy stare fotografie. Uznaliśmy, że na fali popularności rekonstrukcji historycznej, która wzbiera a nie opada, należy to wykorzystać.

- Film zdecydowaliśmy się zrobić bez względu na wszystko. Nie zaczynaliśmy od zbierania pieniędzy. Zaczęliśmy od produkcji, co obecnie zdarza się często, ponieważ na filmy historyczne ciężko jest zdobyć pieniądze. Nie chcieliśmy też zabiegać o dofinansowanie instytucji kultury, aby nie ograniczać się tematycznie czy czasowo. Wiedzieliśmy, że koncepcja filmu będzie się rozwijać wraz z naszą wiedzą o legionie, a taki układ mógłby nas hamować – dodaje.

Film w całości powstał w oparciu o radomskie siły. - W Radomiu mamy bardzo zdolnych operatorów i montażystów. W Radomiu w ogóle mamy wielu zdolnych ludzi, solidnych i pracowitych. W premierze filmu w Iłży wzięła udział wybitna dokumentalistka Hanna Etemadi, która pozytywnie zaskoczona była poziomem operatorki i montażu „Zapomnianego Legionu”. Wojciech Pronin, który jest autorem zdjęć i montażystą tego obrazu, otrzymał już od niej propozycję pracy przy jej produkcji.

Premiera filmu „Zapomniany Legion” odbyła się w Radomiu 30 kwietnia w „Resursie Obywatelskiej”. Premiera telewizyjna odbędzie się natomiast w najbliższą sobotę w TVP Historia o godz. 20.45.

Przemysław Bednarczyk od ponad dwóch lat współpracuje z TVP Historia, czyli od telewizyjnej emisji jego pierwszego filmu „Rok 1863”. Współpracował także z Bogusławem Wołoszańskim przy cyklu "Przewodnik historyczny Bogusława Wołoszańskiego" (realizacja dwóch odcinków: "Twierdza Dęblin" oraz "Twierdza Zamość").